ئاوا
ئاوەدان، ئاوهها؛ ئابهمجۆره، ون و نادیار، ئاوابوون یان ونبوونی رۆژ و مانگ و هیدیکه.
کۆمار
کۆمەڵەی خەڵکی لایەنگری شتێک، شێوازی حوکمڕانیی "جومهووری" لەسەر بنەمای حکوومەتی هەر لایەنێک کە زۆرترین لایەنگری لە ناو جەماوەردا هەبێ.
پاریا
نێوی ئەو گوندەیە کە (کەریم خانی زەند)ی لێ لەدایک بووە.
داڵانپەڕ
نێوی چیایەکە لە کوردستان کە ساڵی 1943، کۆمەڵەی (ژێ کاف) لە رۆژهەڵاتی کوردستان و (حیزبی هیوا) لە باشووری کوردستان و کۆمەڵەی خۆییبوون لە باکووری کوردستان، لە چیای نێوبراو لە لایەن نوێنەرانی سێ پارچەی کوردستانەوە، پەیمانی سێ سنووریان مۆر کرد و نەخشەی جوغرافیای کوردستانیان دەسنیشان کرد و لەسەر مەسەلەی کوردستانی گەورە رێک کەوتن. هەروەسا ئالأشیان دیاری کردووە و ئەو ئالأیەی لە سەردەمی کۆماری کوردستان لە مهاباد هەڵدراوە و گەیشتۆتە ئەمڕۆ، هی ئەو سەردەمەیە.
شەکراو
1. ئاوی شەکر، شیرین وەکوو شەکر؛ 2. گفتولفت شیرین.
کاسنی
جۆرێک گیایە.
تاڤار
نێوی کوردیی گوندێک بووە لە باکووری کوردستان کە دەوڵەتی تورک گۆڕیویە و نێوی تورکیی لە جێی داناوە.
پارشان
کێوێکە لە نێوان چەمی قالوێ و چۆمی تەتەهوو لە هەرێمی موکریان.
بژارە
1. بژاردە؛ 2. بژارکردن؛ 3. وەرگێڕان؛ 4. تاوان؛ 5. راستە و پاستەکردنی رایەڵ کە جۆڵا دەیکا؛ 6. خەیاڵی خەوزڕاو؛ 7. خەولێکدانەوە.
فامیە
فاما، بەئاوەز.