ڕەوسە

1. خۆیانی گێرەکراوی هێشتا کۆوەنەکراو؛ 2. سوورەبنە، سوورباو، رەنگ سوور، سوورهول.

سەنار

نێوی عەشیرەتێکی کورد بووە لە لای ورمێ لە کوردستان.

ڕۆژنە

رۆچنە، ئەو کون و کەلەبەرانەی خانوو کە رووناکی هەتاوی لێوە دێتە ژوورێ.

گوڵزێڕ

گوڵی دەسکرد لە ئاوی زێڕ، گوڵی دروستکراو لە ئاوی زێڕ.

سوورەگوڵ

گوڵی سوور.

بەگداد

نێوی سەرۆکێکی مانایی یەکان بووە، کە سارگۆنی پاشای ئاشوور گرتی و فەرمانی دا کە پێستی کەوڵ کەن، نێوی شاری بەغداد لەمە وەرگیراوە. بڕوانە بێتبەگ، لە بەشی کوڕان.

بانوورا

نێوێکی کۆنی سەردەمی ساسانییەکانە.

ئارمانکۆ

نێوی قەڵایەک بووە لە باکوور‌ی کوردستان کە ئاشووریەکان ساڵی 254 زایینیی دروستیان کرد؛ هیچ شک و گومانی تێدا نییە کە دوو هەزار ساڵ زیاترە ئاسووری و ئەرمەنی و جوولەکە و هی دیکەش لە کوردستان لەگەڵ گەلی کورد پێکەوە دەژین و ئێستاش هەن. زمان و ئەدەبی ئەم نەتەوەگەلەش لە سەر زمان و ئەدەب و کەلتووری کورد شوێنیان داناوە و هی کوردیش بە سەر ئەوانەوە دیارە. جا لەبەر ئەمە هەندێ نێو لە زمانی کوردیدا هەن کە لەم کۆپەڕەدا چاپ کراون و کوردی نین و ئاسووری و ئەرمەنی و هی دیکەن. بڕوانە وشەی ئار.

سنارچە

گوندێکی کوردستان بوو بەعسی وێرانی کرد.

دابەن

نێوی کوردیی گوندێک بووە لە باکووری کوردستان کە دەوڵەتی تورک گۆڕیویە و نێوی تورکیی لە جێی داناوە.