ئەردەوان

1. خاوەن زەوی؛ 2. جێگری سە‏رپە‏لی شە‏ڕ؛ 3. نێوی چە‏ند ‏کە‏س له‏ پاشاکانی بنەماڵە‏ی ئە‏شکانی.

ئاته‌ران

کۆی وشه‌ی ئاتر یان ئاگر.

پەیاک

داشی شەترەنج، پیادەی شەترەنج.

شکۆفە

شگۆڤە، پشکووژ، گوڵۆک، گوڵی تازەپشکووتووی دار کە پاشان دەبێتە میوە.

ئاوەلان

1. شوێنی ئاوەزا کە گیای لێ سەوز دەبێ؛ 2. شاخێکە بەرانبەر کێوی ئاژوان لە رۆژهەڵاتی کوردستان .

سەردەم

کات، وەخت.

ناکام

بە مراد نەگەییشتوو، بەئاوات نەگەییشتوو.

وانە

1. دەرز و دەور؛ 2. پاشگری پاڵدان: لووتەوانە، دەستەوانە؛ 3. پاشگری بە واتا ئەوانە: هەمووی لە لای وانە.

خانیل

خانیک و خانیل نێوی دوو هۆزی کورد بوونە لە ناوچەی شیراز، کە دەگەڕێنەوە بۆ سەردەمی ساسانییەکان و دواتر ئاوارەی ناوچەکانی دیکەی کوردستان بوونە و زۆربەشیان بە دەستی تورک و عەرەب لەناو چوون. ئێستەخری جوغرافیزانی گەورە لە 340 ی کۆچیدا نووسیویەتی: بنەماڵەکوردەکانی شیراز ئەوەندە زۆرن که لە ئەژمار نایەن؛ ابن حوقل لە ساڵی 367 ی کۆچیدا نووسیویەتی: کوردەکانی پارس یان شیراز سەرووتر لە 100 تیرەن کە من بۆ خۆم نێوی زۆرتر لە 30 تیرەیانم نووسیوە: خەسروی، شاکانی، ستامیری، ئآزەرکانی، بەندادمیری، رامانی، میرەکی، شاهۆیی و هیدیکە؛ مقدیسی ساڵی 375 ی کۆچی لە کۆپەڕی کتاب (احسن التقاسم فی معرفەالقالیم) نووسیویەتی: 33 هۆزی کورد لە پارس دەژین کە ئەژماریان 500 بنەماڵەن؛ ابن بلخی لە فارسنامەدا نووسیویەتی: شان و شەوکەتێک کە لەشکری فارس هەیەتی لەبەر بوونی کوردەکانە؛ یاقووتی حەمەوی لە سەدەی شەشەمی کۆچیدا باسی شاری کورد (شهر کرد) ی شیرازی کردووە و زۆر لە نووسەرانی دیکەی دنیا باسی کوردەکانی ناوچەی شیراز یان فارسیان کردووە کە لە دەوروبەری ساسانییەکاندا بوونە چونکە بەر لە هێرشی عەرەب بۆ سەر ناوچەکە، شیراز شوێنەمێنگەی ئەو کوردانە بووە کە لە سەردەمی مادەوە لەوێ ژیاون هەتا سەردەمی ساسانییەکان.

تەبار

1. بارست، دێرانه؛ 2. کۆمەڵێک دار لە ریزێکدا پێکەوە‌، وەکوو ئەو تەبارە باش روواوە.