بیتوێن
باتوان، بەتوێن، بیتوێن، ناوچەیەکە لە لای رانییە، لە کوردستانی باشوور. بڕوانە بەیتاس لە بەشی کوڕان.
تیرمە
ناوچەیەکی کوردنشین بووە لە ناوچەی کووت کە مەسیحیشی تێدا ژیاوە و (ابن روستەم) لە کۆپەڕی (الاغلاق النفسیە) دا لە باسی شاری کووت بەر لە ئیسلام باسی کردووە و کوردی فەیلی تێدا ژیاوە.
ساکار
سادە و بەخەوش و خەت، بێخاڵ و مێڵ.
ئەیوان
ئەیوان وشەیەکی کۆنی کەڵوڕییە، واتە: 1. دیوان، هێوان، هەیوان، بەربێڵای سەرداپۆشراو؛ 2. کۆخ، کۆشک، تەلار، سەرا، وشەی کۆشک ئەمڕۆ لە ئەورووپا بە کیووسک(kiosk) بەکار دەبرێ و وشەیێکی هاوبەشهی هند و ئورووپییە و کیووسک هەر هەمان کۆشکی کەڵوڕییە کە وشەێیکی کۆنە؛ 3. شارێکی کوردنشینە لە هەرێمی ئیلام لە کوردستان.
کۆبیان
گوندێکی گەورەیە لەلای خوارووی گوندی دیبەگە لە ناوچەی مەخموور لە باشووری کوردستان .
ئاڵیشک
ئاڵشک، زوقم، سیخوار، خووسار.
بەرجەوەن
بەرجەوەن واتە: بەرچاوان، ئەو شتەی کە چاو لەم گۆشەوە بۆ ئەو گۆشە دەیبینێ و دوو واتای هەیە: 1. پانۆراما؛ 2. چاوەدیار، چاوەناز، دیمەن..
بەواز
خۆشحاڵ و بەکەیف.
ئەستیلان
کەڵەمشتێ، کەڵەمستێن، پشکیلان، گەمەیەکی دوو دەستەیی یە کە لایەک شتێک لە دەست یان باخەڵی یەکێک دەنێ، ئەو لاکەی دیکە بیبینێتەوە، دەیباتەوە.
بیزا
گیایەکی کوێستانییە، بڵندە و بۆ ناو ژاژی و ترشیات بەکار دێ.