بێشاسپ

گوندێکە لە مەڵبەندی (گەورکایەتی) لە ناوچەی سەردەشت. هەندێ نێو لە کوردەواریدا هەن، بۆ نموونە: (بێشاسپ، بەێتاس، بێوتوون، بێژوێ، بێتووش، بێخمە، بێگۆڤە، بێتواتە، بێخاڵ، بێواس، بێلوو، بێڵەوار، بینگۆل، بێواس، بێساران) و هیدیکە که زۆر کۆنن و دەگەڕێنەوە بۆ هەزاران ساڵ لەمەوبەر و ریشەیان لە گاتاکانی زەڕدشدا هەیە، چونکە یەکەم وشەی هەموویان واتای بەغ دەدا کە دواتر بووە بە (بەت و بێ) وەکوو بێشاسپ.

ڕایە

شیاو، حەد. من کوا رایەم هەیە باست بکەم.

شاخۆ

1. شاخی بچووک؛ 2. ئاماژە بە شاخی ئاژەڵ و کێوی بچووک.

دیما

1. دیمەن، دەموچاو؛ 2. زەوینی دەێم.

خۆزیک

خۆزگه‌، شه‌ڵای، خوه‌زیا، ئاوات و ئاره‌زوو خواستن.

گوڵباخی

گوڵەباخ، گوڵی سووری دڕوودار کە گوڵاوی لێدەگرن.

بڵبەر

1. شوێنی نەرمی زیاد لەپێویست؛ 2. گوندێکە لە لای سلێن، لە هەورامان تەخت لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان.

تیشکە

تیرێژ، رووناکایی خۆر، بریقەدانەوە.

ئاریشە

کێشە و گرفت، کاری دژوار و بە زەحمەت

خابوور

چەمێکە لە (سەرێ کانی) یەوە سەرچاوە دەگرێ و لە نێوان زاخۆ و سلۆپیشەوە تێدەپەڕێ و یەکێ لەو چۆمانەیە کە دەڕژێتە چەمی فورات لە باکووری کوردستان. حکوومەتی فاشیستی سووریە، نێوی (سەرێ کانی) گۆڕیوە بە (رأس العین)، وەکوو حکوومەتی دڕ و کوردکوژی تورکیە کە نێوی هەموو شار و گوند و دەشت و رۆبارەکانی کوردستانی لەو بەشە داگیرکراوە کردووە بە تورکی!!