ئارژەنگ

ئەرژەنگ، دارێکی پێستسوورە وەک بەڵاڵووک کە لەبەر ئەوەی قاییمە، گۆچانی لێ درووست دەکەن. بڕوانە وشەی ئار.

ڕەشوان

1. هۆزی بەخێوکەری ئەسپ؛ 2. تیرەیەکی کۆچەرن کە لە کۆندا زۆرتر لە دەوروبەری (ئەرزەڕۆم و مەڵاتیە) لە کوردستانی باکوور‌ و هەروەها لە دەوروبەری (هەولێر) لە کوردستانی باشووردا ژیاون. اَحمد رەشوانی شاعیری شەهید و بەنێوبانگی کورد لەم هۆزەیە.

سەماسۆ

جۆرێک گۆڤەندی دەروێشییە.

هاژان

راشەکان و لەرینەوەی بەهێز، وەکوو هاژەی دار و هاژەی ئاو و شتی دیکە.

گەشە

1. هەڵچوون و باڵاکردن؛ 2. پێشکەوتن؛ 3. تەرزی تازەی مێو؛ 4. خۆشی و شادیی؛ 5. تێرئاویی و تورتیی و شەقیی؛ 6. بزە، زەردەخەنە؛ 7. لقی تازەی ڕەز؛ 8. باڵا بڵندبوون و بەخۆداهاتن.

هەوشین

1. گیایەکە لە تیرەی پنگ؛ 2. شاخێکە لە زنجیرە کێوی ئاگری، کە لەگەڵ چیاکانی هەڵگورد و کێلەشین و گەڵاز و لەند و داڵانپەڕ، قەندیلیان دەورە داوە.

کیان

سەروەری، قەوارەی حوکمڕانی

شییان

1. توانین، لەدەستهاتن؛ 2. گونجان، ڕێکهاتن؛ 3. ڕۆییشتن، چوون؛ 4. لێوەشانەوە؛ 5. پێڕەوابوون؛ 6. گوندێکە لە نێوان تەوریوەر و تەنگیسەر لە ناوچەی هەورامان، لە هەرێمە سنە، لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان .

سوورێ

گیایەکە گەڵای وەکوو گەڵای گەزنە (گەسگەسک) پەڕەپەڕەیە و شینی مەیلەوسوورە، لەئاودا دەیکوڵێنن و بەنی قاڵی پێ سوور دەکەن.

ساریا

نێوی چیایەکە لە ناوچەی حەکاری لە باکووری کوردستان.