سەرشار

سەری مەیدانی گەمە، کۆتایی گۆڕەپانی کایە.

شۆتیلە

خوشیلک، گیایەکی شیردارە.

فەرمان

ئەمر، دەستوور. فەرمان و فرمان دو شتی لە یەک جیاوازن. فەرمان واتە: دەستوور، فرمانیش واتە: ئەرک و کار.

ڕەشوان

1. هۆزی بەخێوکەری ئەسپ؛ 2. تیرەیەکی کۆچەرن کە لە کۆندا زۆرتر لە دەوروبەری (ئەرزەڕۆم و مەڵاتیە) لە کوردستانی باکوور‌ و هەروەها لە دەوروبەری (هەولێر) لە کوردستانی باشووردا ژیاون. اَحمد رەشوانی شاعیری شەهید و بەنێوبانگی کورد لەم هۆزەیە.

بەرماک

نێوی کوردیی گوندێک بووە لە باکووری کوردستان کە دەوڵەتی تورک گۆڕیویە و نێوی تورکیی لە جێی داناوە.

سەرسنگ

1. سەرسینە، هەوار یان گوندی سەر سینگی شاخ و کێو؛ 2. شار یان گوندی لە سینەی چیادا هەڵکەوتبێ؛ 3. سەیرانگا و شارۆچکەیەکی خۆشە لە ناوچەی بادینان لە کوردستانی باشوور.

زازا

1. نەوە و نەبیرە؛ 2. مەڵبەندێکی پان و بەرینە لە کوردستان؛ 3. یەکێ لە زاراوە کۆنەکانی زمانی کوردی؛ 4. تیرە یان بەشێکە لە کورد لە باکووری کوردستان.

داسنێ

گوندێکە لە ناوچەی سیدەکان لە باشووری کوردستان.

نەورۆز

نەڤرۆز، رۆژی سەری ساڵ، سەرەتای بەهار؛ لەراستیدا وشەی نەورۆز، وشەیەکی فارسییە و کوردیی نییە، چونکە کورد دەڵێ: رۆژ، نەک رۆز! کورد دەڵێ: نوێ، تازە، نەک: نەو! ئەگەر وشەی نەورۆز کوردیی بێ، دەبوو: نوێڕۆژ، یان تازەرۆژ با. داستانی نەورۆز چیرۆکێکی دوور و درێژە و گوتنی جۆربەجۆری لەسەرە. لەوانە مامۆستا هێمن، شاعیری نەمری کورد دەڵێ:

پرووسکە

پرۆسک، پریشکی ئاگر، پزووسکەی ئاور.