پاموورە

پاوانە، پاوێنە، خرخاڵی پێ، لیزگەموورووی خشڵی قولەپێ، ئەو پاموورەیەی ژنان لە کۆندا لە قولەپێیان دەبەست بۆ جووانیی.

مەزن

1. سەرۆک؛ 2. گەورە. وەکوو: (چیای مەزن)، (خودای مەزن)

مزگێن

مزگێنی، مزگانی، مژدە.

بازپەڕێن

بازەوان، ئەو کەسەی لە راوەبازدا باز بەرەو نەچیر هەڵدەفڕێنێ. 2. لە کۆندا بازیان هەڵداوە و فڕیوە، لە سەر هەر کەسێک نیشتبێتەوە ئەو کەسە بۆتە براوەی بەخت و لە چیرۆکی سەردەمانی کۆندا، دەڵێن: ‌کراوە بە پاشا.

کەلیان

1. چەند ملە و کەل پێکەوە؛ 2. کۆی کەل: گەردەنە، ملە، وەکوو کەل یان گەردەنەی ئارێز؛ 3. (کەلیان) سەربەندی گۆرانییەکی کوردییە بە نیوە زاراوەی جافی.

ڕۆسەم

قارەمانی چیرۆکەئێرانییەکانە و بە پێی شانامەی فردۆسی و بەرهەمەکانی سەعدی شاعیرانی فارس، رۆسەم کورد بووە و زانایانی کورد لەم مەسەلەیە کۆڵیونەتەوە و ئەم بانگاشەیە بە راست دەزانن. کاک دەوڵەتشاهیش زیاتر لە 500 وشەی کوردیی لەناو ئەم داستانەدا دەرهێناوە و سەلماندوویەتی کە رۆسەم کورد بووە.

ئارۆ

بە زاراوەی هەورامی واتە: ئیمڕۆ، ئەمڕۆ.

پاکۆسا

نێوی کوردیی گوندێک بووە لە باشووری کوردستان کە دەوڵەتی تورک گۆڕیویە و نێوی تورکیی لە جێی داناوە.

هەسار

1. هەسێڵ، گۆل، ئەستێر؛ 2. حەوش، حەسار.

ڕۆژکان

نێوی هۆزێکی کوردە لە کوردستان.