نەورۆز

نەڤرۆز، رۆژی سەری ساڵ، سەرەتای بەهار؛ لەراستیدا وشەی نەورۆز، وشەیەکی فارسییە و کوردیی نییە، چونکە کورد دەڵێ: رۆژ، نەک رۆز! کورد دەڵێ: نوێ، تازە، نەک: نەو! ئەگەر وشەی نەورۆز کوردیی بێ، دەبوو: نوێڕۆژ، یان تازەرۆژ با. داستانی نەورۆز چیرۆکێکی دوور و درێژە و گوتنی جۆربەجۆری لەسەرە. لەوانە مامۆستا هێمن، شاعیری نەمری کورد دەڵێ:

فەرخی

نێوی جۆرێک ترێی زەرد و شیرینە.

ڕازاو

لە وشوی رازاوە وەرگیراوە، رازاوە، جوانکراو.

لاجان

1. لاجانگ، نێوان ڕوومەت و ئەستۆ؛ 2. ناوچەیەکە لە موکوریان لە کوردستانی ڕۆژهەڵات.

گوڵهەنار

گوڵی هەنار کە ڕەنگی سووری مەیلەو نارنجییە.

شیلاز

نێوی گوندێکە لە ناوچەی دهۆک لە باشووری کوردستان.

بەرکاز

پەنجەرە، دەلاقەی دیواودەر.

ئەرکەوێن

گوندێکە بە سەر چۆمی (خۆیین)ەوە لە ناوچەی گەڕووسی کوردستانی رۆژهەڵات.

پەرە

ئەو زەوینەیە کە لە کێڵاندا وەبەر ئاسن ناکەوێ.

سارتان

نێوی تیرەیەکە لە چلوچووار تیرەی میللی لە باکووری کوردستان کە لە قەرەجداخ و عوسمانجق و دێرسیم دەژین.