زەڕوەش

بە زاراوەی زازاکی واتە: دڵخۆش.

شادیک

وەرویرکە، منداڵی دڵخۆشکەری خانەوادە.

بەسیرە

گیابەسیرە، جۆرێک گیایە کە کەو زۆر حەزی لێیە و لە چێشتیشی دەکەن و بۆنی وەکوو بۆنی پیچک و کنیواڵە.

فرێزە

پەرێز، جێگەی کشتوکاڵێ کە دروێنە کرابێ.

شناوە

1. پارچەزەوییەکی بچووکی کێڵراوی کێڵگە بۆ چاندن؛ 2. نێوی گوندێکە لە ناوچەی پشتدەر لە باشووری کوردستان.

پەرە

ئەو زەوینەیە کە لە کێڵاندا وەبەر ئاسن ناکەوێ.

گۆتۆ

گۆتی، گۆسی، گۆسان، نێوی کۆنی تیرەیەکی کوردە کە 2649 ساڵ بەر لە زایین، وڵاتی سۆمەر و ئەکەدیشیان داگیر کرد و ئەم دەسە‌ڵاتەیان 125 ساڵ و 40 رۆژ درێژەی کێشا. دوایە وشەی گۆتی بە تێپەڕبوونی زەمان بووە بە کۆتی و کورتی و کاردخۆی و کوردخۆی. ئەم تیرەیە لە کێوەکانی زاگرۆسدا ژیاون. (ئێسترابوون) ی یۆنانیی لە باسی (ئاترۆپات) یان (ماد) ەکاندا بە کورتەکان نێوی بردوون. گەزەنفۆنیش لە گەڕانەوەی دەهەزار کەسەکەیدا لە (401) ی بەر لە زایین، لە چیاکانی زاکرۆس تووشیان هاتووە و بە دەستی هەر ئەو کاردۆخییانە زەبری کاریی وە لەشکرەکەی کەوتووە و لە (ئاناباز) یان (گەڕانەوە) دا باسی کردووە و لە فەرانسەیی یەوە کراوە بە کوردی. ئەم نێوە وەک لەسەرەوە باسم کرد، نێوی کۆنی کوردە کە عەرەب کردوویەتی بە جوودی و جوودیش کێوێکە لە کوردستان لە ناوچەی بادینان کە لە پشت نوسێبینەوە دادەکشێ بۆ لای زاخۆ و لە قورعان و لە ئینجیلیشدا هاتووە بۆ ئەوەی کە دەڵێن: پاپۆڕەکەی نۆح لە کاتی لافاوەکەدا، لە سەر ئەم کێوە نیشتۆتەوە. بڕوانە: گۆسان.

بارانە

1. باران، واران، وەشت؛ 2. وشەی سەربەندی چەندین گۆرانیی فۆلکلۆرە.

وڵات

1. ، نیشتمان، بە سەرزەوینی جێگەژیانی خەڵک؛ 2. هێما بە دار و دیوار و دەوروبەر.

ئێڤار

بە زاراوەی کرمانجی واتە: ئێوارە.