تیشکۆ

بریقەدار، ورشەدار.

خەزاڵ

1. که‌ژاڵ، ئاسک، مامز، بزنی گوێخه‌نه‌یی و به‌ده‌ن ره‌ش و بۆر؛ 2. نێوی کیژی ناو به‌یتی (لاس و خه‌زاڵ)ه‌.

کاوژان

گوندێکە لە خوارووی گوندی بێژوێ لە ناوچەی ئالان بەشی سەر بە سەردەشت. بڕوانە بۆ کاژان.

کارۆخ

شاخێکی سەختە لە وێنەی دیوارێکی گەورە کە کەوتۆتە پشت گوندی بۆتێ لە کوردستانی باشوور و ئەو نێوە هەر نێوی کاردۆخە.

ئەژدەهاک

1. نێوی کێوێکە لە ناوچەی هەورامان لە پشت گوندی دزڵییەوە، له ڕۆژهەڵاتی کوردستان؛ 2. نێوی کێوێکە لە ناوچەی سلێمانی نزیک بە سوورداش لە کوردستانی باشوور؛ 3. ئاستیاگ، ئازیدهاک، ئەژدەها، زەها، هەژدیها، حەزیا، ماری گەورەی ناو چیرۆکان، حەفی؛ 4. لە راستیدا، ئەژدەهاک یان ئاژدەهاک لە دوو وشەی (ئاژ و دەهاک) پێکهاتووە کە (ئاژ) واتە: ئاغا، زۆردار، سەرۆک و (دەهاک)یش واتە: شوێن یان جێگە و مێنگەی تیرە و هۆز. بڕوانە: دەهاک لە بەشی کوڕان. بە پێچەوانەی ئەو دەنگۆیەی کە لە ناو کورددا دەمێکە بڵاوە و دەڵێن: ئەژدەهاک حاکمێکی زاڵم و خوێنڕێژ بووە و چی و چی... (ئەحمەد شاملوو) شاعیری پایەبەرزی فارس دەڵێ: ئەژدەهاک (زوحاک) پاشایەکی عادڵ و خێرانکار بووە کە زەوینەداگیرکراوەکانی بە سەر خەڵکی هەژار و بەلەنگازدا دابەشیوە و زۆر کاری دیکەی لەم بابەتانە بەڵام بە دەستی (شاوان بێمێشک) ێک بە نێوی (کاوە) لە دەسەڵات کەوتووە و (فەرەیدوون)ی لە جێگەی داناوە و پاشایەتی هاتۆتە گۆڕێ! هێرۆدۆت دەڵێ: ئاستیاز یان ئازیدهاک، یەکێ لە پاشاکانی ماد بووە و 33 ساڵ پاشایەتی کردووە. بڕوانە بۆ وشەگەلی (ماد) و (نەورۆز).

ئه‌رخه‌وان

دارێکه‌ گوڵێکی سووری ئاماڵوه‌نه‌وش ده‌کا، دارئه‌رخه‌وان پاش گوڵ گه‌ڵا ده‌رده‌کا.

ڤەژەن

تین، هاڵاوی گەرما.

گریڤان

1. گردی پاسەوانان؛ 2. گوندێکە لە ناوچەی دهۆک لە بادینانی کوردستان؛ 3. واتای (ژێرکراسی)ش دەدا.

بەستەک

1. دەستەنوێن؛ 2. بەستەی گۆرانی.

زناک

نێوی کێوێکە لە ناوچەی ئیلام لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان.