خرتێ

خرته‌ڵه‌، خرتۆڵ، خرتیله‌، خڕکۆک، خڕ و خرپن.

گوڵخەندان

1. گوڵی پشکووتووو؛ 2. وێنەی گوڵ خوشیک و بەدەو.

زاخۆ

شارێکە لە بادینان لە باشووری کوردستان.

بەهران

کۆی وشەی (بەهر)ە واتە: پار، بەش، پشک. (لە بەهران بێبەهرە بووم).

بۆسکین

گوندێکە لەلای رانیە لە باشووری کوردستان.

ئازیا

زیره‌ک، گورج و گۆڵ.

گیابەن

گیایەکی زۆر بۆنخۆشە.

ڕەوێژە

تێخی کەوچککۆڵین، ئەو تێخەی کە کەوچکی پێ درووست دەکەن.

مەشان

نێوی یەکەم ژنێکە کە لە بەشی 2ی لاپەرەی 44ی یەشتەکانی زەڕدەشتدا نێوی هاتووه: ئەهوورا، یەکەم مرۆڤی ئافڕاند کە نێوی کەیۆمەرس بوو، ئەو ماوەی سی ساڵ بە تەنیا لە چیاکان ژیانی تێپەڕ کرد، لە کاتی مردندا لە پشتی ئەو تۆوێک هاتە دەر، کە بە هۆی گزنگی هەتاو پاڵاوترا و لە ناو خاکدا پاراسترا، دوای چل ساڵ لەو تۆوە گیایەک بە شێوەی دوو ڕێواسی لێکهاڵاو لە مانگی مێر و ڕۆژی مێر (کاتی جێژنی مێرەگان) لە زەوی سەری هەڵدا و لەپاشان لە شێوەی گیایی هاتنەدەر و شێوەی مرۆڤیان بە خۆوە گرت کە لە باڵا و ڕوخساردا مینای یەک بوون، یەکیان نێر بە نێوی مەشیە و ئەوی تریان مێ بە نێوی مەشیانە کە دوای پەنجا ساڵ ئەو دووانە پێکەوە زەماوەندیان کرد. دواقی نۆ مانگان جووتێک نێر و می لەوان بوون کە لەم جووتەش حەوت و کوڕ و کج پەیدا بوون، کە نێوی یەکەم کچیان نرا (مەشان).

سۆنی

چیایەکە دەکەوێتە نێوان شۆشمێ و تەوێڵێ و نەوسوو، لە رۆژهەڵاتی کوردستان.