نارەوەن

ناروەن، دارێکە لە ڕەتەوەی گەزنە (گەسگەسک)، لقوپۆپ جووان و قەدڕەش، کە زۆر بتەوە و گەڵاکانیشی دگانەدارە و پڕن، بەر لەوەی گەڵاکانی بپشکوێ، گوڵ دەردەکا، بەڵام بەر نادا.

مانیان

1. بێهاوتا و نادر؛ 2. نێوی کۆنی میتانییەکانە کە پێیان دەگوترێ: مانایی (میتانی)؛ 3. مانیان نێوی گوندێکە لەلای فیرووزاوای شیراز لە ناوچەی کووهەک کە بە ڕەگەز کوردن؛ 4. تیرەیەک بوونە لە کورد کە ئێستا هیچ شوێنەوارێکیان لێ لەپاش بەجێ نەماوە، مەگەر ڕۆژێک دۆزراوەکانی وڵاتی ماد چۆنییەتی ژیانیان بێنێتە دەست؛ 5. وشەی (مانیان)، لە وشەی (مانی) وەرگیراوە، بەواتای بەسراوە بە مانی، لە تیرەی مانی؛

ئاناهیتا

1. ناهید، خاوێن، پاک؛ 2. شوێنێکی کەونارایه ‏لەپاڵ که‌نگاوەر؛ 3. فریشتەی پارێزەری ئاو. ئاناهیتا: له‌ (یه‌شته‌کان)دا به‌شی 1، لاپه‌ڕه‌ی 167 نووسراوه: ناهید، ژنێکی جه‌وان، به‌ژن جووان و باڵابه‌رز و که‌ڵه‌گه‌ت و چه‌له‌نگ، ڕه‌گه‌ز ئازاده‌ و ده‌روونپاک، باسکه‌ سپییه‌کانی به‌ قه‌را شانی ئه‌سپ ده‌بێ، مه‌مکی قوته‌ و پشتێنێکی ته‌نگی له‌ نێوقه‌د به‌ستووه‌ و له‌سه‌ر فایتوونی خۆی ڕێشمه‌ی چوار ئه‌سپی یه‌کڕه‌نگ و هاوبه‌ژنی به‌ ده‌سته‌وه‌یه‌ و لێده‌خوڕێ. ئه‌سپه‌کانی فایتوونه‌که‌ی بریتین له‌: با و باران و هه‌ور و خوناوکه‌. ناهید به‌ گه‌وهه‌ر ڕازاوه‌ و تاجێکی زێڕنی به‌ شکڵی چه‌رخێک له‌سه‌ره‌ که‌ سه‌د گه‌وهه‌ری ترووسکاوه‌ی به‌ سه‌ره‌وه‌یه‌. له‌ لێواره‌کانی ڕیشووی چیندار هه‌ڵواسراوه‌، تۆقێکی زێڕینی له‌ ملدایه‌ و گواره‌ی چووارسووچی ده‌ گوێدا. پاتاوه‌ دره‌وشاوه‌کانی به‌ به‌ندی زێڕین قایم کردووه‌. باڵاپۆشێکی له‌ که‌وڵی سی به‌بر که‌ وه‌ک زێڕ و زیو ده‌ترووسکێنه‌وه‌ به‌خۆیدا داوه‌، جلی زێڕینی پڕچینی له‌به‌ر کردووه‌، له‌ ته‌وقی ئاسمان دامه‌زراوه‌.

پەرێز

1. رەبەت، بۆسەی راوچی؛ 2. جێگەی دەخڵی دووراو؛ 3. بە دزەدزە بۆ نەچیرچوون، نیشتنەپارێز بۆ راو.

تۆژاڵ

1. تۆزقاڵ، کەمێک، بڕێک؛ 2. تۆژگ، توێژاڵ، تۆژاڵک، پێستی ناسک یان سەرتۆی ماس؛ 3. جێگای تۆو، جێگای دانەوێڵە.

ئارین

بەسراو بە نژادی ئارییەوە.

واڵا

1. ئاوەڵا، ئاواڵە، کراوه، تاک، واز‌؛ 2. بەتاڵ و خاڵی؛ 3. بەرز، بڵند؛ 4. جلەبووکی کچۆڵان؛ 5. کەتان، پارچەی ناسک.

نەسران

تیرەیەکی کورد بوونە کە لە شاری کووتی کوردنشینی باشووری کوردستانی ئێراقدا ژیاون، بەڵام لە سەردەمی حوکوومەتی بەعسدا زۆربەیان دەرکران و عەرەبیان لە شوێنیان دانا.

هەزارە

1. هاتوچۆی کەروێشک لەسەر بەفر؛ 2. بەردی قیتی لێوارەی حەوز؛ 3. لێوارەی تاقی ناو دیوار؛ 4. خەوزڕان و خەیاڵاتکردنی ناو جێگە؛ 5. بیرەوەریی هەزاران ساڵەی مردن یان لە دایکبوونی ئینسانی بەنێوبانگ. وەکوو (هەزارەی سەلاحەددینی ئەیوبی)

ئیلان

ئیلان پاشگر بۆ بچووککردنەوە، وەکوو: بابیلان، گردیلان.