ژینگە
جێگەی ژیان، شوێنی زیندەگی.
هاما
1. هەر ئەمەیە، هەرئەمەسە؛ 2. لەو دەمەدا، لەو کاتەدا؛ 3. ئەوە هاتوو، گرتمان، گریمان.
سیابەند
نێوی قارەمانی چیرۆکی (سیابەند و خەجێ)یە کە داستانێکی کۆنی ئەویندارانەیە. مێژووی ژیانی خەج و سیامەند روون نییە بەڵام، بەیتی ئەم دوو گراوییە وێنایەکی راستەقینەیە لە بەسەرهاتی دڵتەزێنی ئەو دوو گراوییە. خەج و سیامەند، خەڵکی (کێلەسیپان) ی ناوچەی مهابادن کە ئێستاش گڵکۆی هەر دووکیان هەر لەوێیە.
قەبڵان
1. خەمڵکران، نرخ لەسەردانران؛ 1. بەراوردکردن؛ 3. پێگەییشتنی خەلە.
خەزاڵ
1. کهژاڵ، ئاسک، مامز، بزنی گوێخهنهیی و بهدهن رهش و بۆر؛ 2. نێوی کیژی ناو بهیتی (لاس و خهزاڵ)ه.
ساتیار
سادیار، تیرەیەکن لە کورد کە لە دەوروبەری روانسەر و جوانڕۆ و چەمی سیروان دەژین.
ڕێسا
رێوشوێنی راهاتن، عورف و عادەت.
قەرەنی
دووهەمین کوتانی چەڵتووک بە دنگ.
کۆدەنگ
هەموو دەنگێک پێکەوە. ئەم نێوە، نێوێکی تازەیە کە دایکان و باوکان بە زەوقی خۆیان درووستیان کردووە و لە دوو وشەی (کۆ) بە واتای: هەموو شتێک پێکەوە و (دەنگ) بە واتای ورتە و سۆز، کە پێکەوە دەبێتە: (دەنگی هەموو شتێک پێکەوە) ساز کراوە.
کاژۆک
نێوێکی کوردییە.