زۆرۆ
1. زۆران، زۆرەبازی؛ 2. کورتکراوەی نێوی (زۆراو)ە.
ئۆبه
به زاراوهی کرمانجی بریتییه له کۆمهڵێک رهشماڵ.
گوڵاڵە
گوڵێکی سووری لاسکدرێژی بەهارییە کە خاڵخاڵی ڕەشی تێدایە.
پەسنۆ
پێهەڵگوتن، چاکە گوتن.
ژیلەوار
گوندێکی کوردنشینە لە ناوچەی هایمان لە لای ئانکارا کە کوردی هەڵداژراوی سەردەمی عوسمانین.
سەرفەراز
سەربەرز.
بەیتاس
گوندێکە لە 50 کیلۆمیتری شاری مهاباد، کە رێگای مهاباد بۆ سەردەشت بەبەر ئەم گوندەدا تێدەپەڕێ. 1. (بەت) لە زمانی مادیدا واتە گەورە و مەزن، کە هەمان وشەی (بەد)ی پاشگری وشەی (مووبەد)ە، کە لە موو یان موغ و بەت پێکهاتووە؛ 2. موغ واتە بەرپرسی ئایینیی زەڕدەشتییەکان و بەد و بەت و پەت و باد و پات، واتە گەورە و مەزن کە بەسەر یەکەوە، دەبێتە گەورەی زەڕدەشتییان؛ (بەت) لەگەڵ وشەی (بەیت)ی کوردیی کە ریشەکەی لە (پاد)ی ئاوێستایی و (پۆیێت)ی لاتینی کە هەردووکیان واتای شیعریش دەدەن نزیکە و دوور نییە یەک ریشە بن. بڕوانە هۆنیا لە بەشی کچان. ئاس لە زمانی مادیدا بە مانای مەڵبەندە، کە ستێن و ستان و ئوستان و ئاستان، هەر لەو ریشەیەن. لە زمانی پەهلەویدا، ئەو وشەیە بۆتە وستان. لە کارنامەی ئەردەشێری پاپەکانیشدا، شارستێن، شتەروستان نووسراوە. بەیتاس کە لە بنچینەدا بەتئاس بووە، واتە مەڵبەندی گاوران. لە کوردستان ئاوایی دیکەشمان هەنە کە پاشگرەکەی (ئاس)ە وەکوو: سوێناس لە مەڵبەندی گەورکی مەهاباد، کە سوێئاس بووە بەمانای مەڵبەندی نوور؛ هەروەها نەڵاس لەلای سەردەشت کە وێدەچێ نێڵئاس بووبێ کە واتای مەڵبەندی ئاور دەدا. بڕوانە بۆ گۆران.
چێلیان
کۆی وشهی (چێل)ه که دهبێته: 1. گاشهبهرد، تهلهسهنگ، تاوێرهبهرد، کهڤری مهزن، 2. پهرژینی له دڕک و داڵ سازکراو، 3. جووچکی باڵنده، رۆڵه، فهرزهن. له بهیتی (برایم و مهحمهڵ) دا چێلیان نێوی شارێک بووه له مهڵبهندی شاروێران.
ڕۆنەر
دانەر، درووستکەر.
سپات
سبات، رەنگی زەردی ئاماڵ سپی.
 
                                         
                                         
                                         
                                         
                                         
                                         
                                         
                                         
                                         
                                         
                                         
                                         
                                         
                                         
                             
                                 
                                 
                                 
                                 
                                 
                                 
                                 
                                 
                                 
                                 
                                 
                                 
                                 
                                 
                                 
                                     
                                     
                                     
                                 
                                 
                                 
                                 
                                 
                                 
                                     
                                     
                                     
                                 
                                 
                                 
                                 
                                 
                                 
                                                 
                                                 
                                                 
                                                 
                                     
                                     
                                         
                                         
                                         
                                         
                                     
                                         
                                         
                                         
                                                     
                                         
                                         
                                         
                                         
                                         
                                         
                                         
                                        