رۆسکان
نێوی هۆزێکی کورد بووە، لە ناوچەی هایمانی لای ئآنکارا، کە بە دەستی عوسمانییەکان هەڵداژراونەتە بولغارستان و بۆسنی.
ناودێر
نێونراو، بەنێوبانگ، نێودیارکراو بۆ دەنگدان و هەڵبژاردن.
ئەسکەلە
بەندەرگە، لەنگەرگا، ئاوایی قەراخ دەریا کە گەمی مەنەری لێ دەگرێ و رادەوەستێ.
سۆنیا
کێوێکە لە هەورامان لە لای گوندی شۆشمێ لە کوردستانی رۆژهەڵات.
هیران
1. دارستان و باخ و باخات، دار و درەختی فرە و فراوان؛ 2. نێوی گەورە گوندێکی دڵگیرە لە نێوان شەقڵاوە بەرە و بالیسان لە باشووری کوردستان. هیران و نازنین دوو گوندن نزیک لەیەک و پێکەوە نێو دەبرێن.
ڕەشکۆت
نێوی هۆزێکی کوردە لە کوردستانی باکوور.
ئاروا
نێوی فریشتهیهکه له ئایینی زهڕدهشتییهکاندا. بڕوانه (ئار) له بهشی کوڕان.
بیزا
گیایەکی کوێستانییە، بڵندە و بۆ ناو ژاژی و ترشیات بەکار دێ.
زاوەرە
1. زاڕۆک، رۆڵە؛ 2. زاوەر، بوێری.
ئاویهر
کێوی ئاوهزا، چیایهک که کانیی زۆری ههبێ، کێوێکه بهرانبهر به شاری سنه و جێگای سهیرانی خهڵکی شارهکهیه.