سیاکسار

نێوی فەرمانڕەوا یان پاشایەکی ماد بووە کە ساڵی 624 ی زایینی فەرمانڕەوایی کردووە.

ئۆرفا

1. شارێکی کوردنشینی باکووری کوردستانە، که‌ که‌وتۆته‌ دۆژ شاره‌کانی عه‌ینتاب و دیاربه‌کر. نێوی کۆنی ئه‌م شاره‌ (روحا، یان روحای)یه‌؛ 2. نێوی قه‌تارێکی کوردییه‌ که‌ مامۆستا تاهیر تۆفیق گوتوویه‌تی به‌ شیعرێکی مسته‌فا به‌گی کوردی.

یاسا

قانوون، دابودەستوور و بنەما و رێوشوێنی ناو کۆمەڵ کە لە لایەن دەوڵەت و پارلەمانەوە بۆ پاراستن و بەڕێوەبردنی کۆمەڵگایەک دادەنرێ.

پاوێر

جێگای پاڵدانەوه، جێگای پشتدانەوه.

شلێرە

1. گوڵی شلێر؛ 2. سەربەندی گۆرانییەکی فۆلکلۆری کوردییە.

کەژاوە

1. دارێ کە لە بن دیوارەوە وەبن کاریتە دەدرێ؛ 2. دوو سندووقی دارینەی سەرتاکی سەیواندارە کە لە کۆندا لەسەر پشتی هێستر و حوشتر و ئەسپیان دادەبەست و‌ سوواری دەبوون؛ کەژاوە زۆرتر گەورەکان و خانان و ئەو پیر و پەککەوتووانەی کە لە مەکە و مەدینە نەیاندەتوانی ڕێ بکەن، بۆ سوواریی کەڵکیان لێوەردەگرت.

خانومان

1. شۆخوشه‌نگ، نه‌شمیلانه‌، جووان و دڵگیر، له‌بار و رێکوپێک؛ 2. سه‌ربه‌ندی گۆرانییه‌کی کوردییه‌.

سوورێن

1. ئاماژەیە بە سوور؛ 2. جێگای سوورمایی، شوێنێ کە خۆڵەسوورەی هەبێ؛ 3. گوندێکە لە نێوان کوێرەگوێز و بۆیین لە رۆژهەڵاتی کوردستان .

بەیتۆ

1. بەیتی بچووک، حەیرانۆک؛ 2. یەکێ لە هەواکانی مۆسیقای کوردی. بەیت لە زمانی کوردیدا واتای چیرۆک دەدا و هیچ پێوەندییەکی بە (بێت) عەرەبییەوە کە مانای ماڵ دەدا، نییە. بڕوانە بەێتاس لە بەشی کوڕان و هۆنیا لە بەشی کچان.

ڕەنگە

1. چۆنیەتی رەنگی دیمەن لەبەرچاو؛ 2. چۆنیەتی بیچم و شێوە؛ 3. لەوانەیە؛ 4. تەرز، جۆر. نموونە: شەنگ، شەنگە.