باشناو
1. نێوچاک، کردارباش؛ 2. هۆزێکە لە کورد کە لە ناوچەی نێوان مووسڵ و دەشتەبێڵ و سەڵماس دەژین. ئەم نێوە لە مێژووی کۆنی کوردستاندا هاتووە، دوور نییە، مەبەست لە خۆشناو و خۆشناوەتی بێ!
کۆبیان
گوندێکی گەورەیە لەلای خوارووی گوندی دیبەگە لە ناوچەی مەخموور لە باشووری کوردستان .
کەڤۆک
1. کەڤووک، کاڤووک، کاڤۆک، کەڤۆک، کابووک، کۆتر؛ 2. بە زاراوەی زازاکی دەبێتە بۆران؛ 3. سەربەندی گۆرانییەکی کۆنی کوردییه کە حەسەن جزیری خوێندوویەتی.
کارین
چاوگی وشەی (شییان) بە واتای توانینە و وشەیێکی کرمانجییە، واتە: توانین، وەکوو (نکارم هەڕم: ناتوانم بڕۆم).
دڵاوێز
کهسێ که دڵی گیرۆدهی عهشق و جوانی کهسێکی دیکه دهبێ.
خانە
خانێ، نێوی کۆنی شاری پیرانشارە لە رۆژهەڵاتی کوردستان .
دەیاخ
دیواخ، تارا، سهرپۆشی سووری سهربووک.
خەشیل
1. گیای خوشیلک؛ 2. خزگهی ماسی لهناو ئاودا؛ 3. رنووی ههرهسهێناو.
ماندانا
ماندان، نێوی ژنی کەمبووجیەی پاشای فارس و دایکی کوورشی پاشای هەخامەنشی بووه کە کچی ئەژدەهاکشای ماد بووە. بڕوانە ماندان لە بەشی کچان.
تەنیلە
بەخەرەک رێسراو، وەکوو: بەرماڵ و مەوج.