ژیلەوەر

ژینەوەر، زیندەوەر، گیاندار.

پیرکان

نێوی کانیی و کێوێکە لە ناوچەی عەفرین لە رۆژاوای کوردستان

هانا

1. هەنا، هەتەر، بڕ، سۆمای چاو، بڕستی دیتن، سۆمای چاوم کز بووە و هانای نەماوە؛ 2. سرەوت، واز، هانام لێ بڕاوە بێوازم؛ 3. هێز و توانا، هانام نەماگە؛ 4. بەفریاهاتن، یارمەتیدان، بەشکەم بیت بە هانامەوە؛ 5. هیوا و ئاوات، بێ هانام چیبکەم؛ 6. تکا و لاڵە، هانام هێناوەتە بەر تۆ؛ 7. هانێ، ئەو جۆرە، ئاوەها، بۆ شتێکی هانا (هانێ) ئینسان نابێ تووڕە بێ.

کاپۆ

هێلانەی باڵداران.

دەوەنسا

نێوی ئەشکەوتێکە لە ناوچەی حەکاری لە کوردستان.

سەرگوڵ

گوڵی سەرووی گوڵان، گوڵی سەرپەڕ، گوڵی سەرکردە.

گوڵپەروەر

باخەوانی گوڵ، کەسێک کە شتی جووان و لەبار وێنەی گوڵ پەروەردە دەکا.

ساکۆ

1. چیای رووتەن، کێوی بێ گژوگیا؛ 2. زیارەتگە.

تاکانە

1. تاقانە، تەنیا، تاقە منداڵی دایک و باوک؛ 2. تەنیا کوڕ لە نێو خوشکاندا.

تاراز

نێوی کوردیی گوندێک بووە لە باکوور‌ی کوردستان کە دەوڵەتی تورک گۆڕیویە و نێوی تورکیی لە جێی داناوە.