ئانیک

1. به‌رنیسکێ، به‌ره‌نسکێ، هه‌نسک. 2. ئانیشک.

خەشیل

1. گیای خوشیلک؛ 2. خزگه‌ی ماسی له‌ناو ئاودا؛ 3. رنووی هه‌ره‌سهێناو.

گوڵزێڕ

گوڵی دەسکرد لە ئاوی زێڕ، گوڵی دروستکراو لە ئاوی زێڕ.

شیمانە

1. شیکردنەوه، ڕاڤەکردن و ڕوونکردنەوەی بابەتێک؛ 2. مرخ و ئارەزوو؛ 3. ڕالێبوون، ئامادەیی؛ 4. پەشیمانبوونەوە.

فەرات

1. فرەهات؛ فورات، فرات؛ 2. تیژڕۆ؛ 3. چۆمی پڕئاو؛ 4. ئاوی شیرین و پاک بۆ خواردنەوە؛ 5. چۆمێکە لە دوو کەرت پێک دێ، کەرتێکیان چەمی قەرەسووە، کە لە (دوملوتەپە) ی باکووری ئەرزەڕۆم لە کوردستانی باکوور‌ سەرچاوە دەگرێ و 640 کیلۆمیتر درێژایی یە و سەرچاوەی کەرتەکەی تری کە پێیدەڵێن: چۆمی موراد و قەرەسوو، لە باکووری رۆژاوای شاری ئەلازیک، لە کوردستانی باکوور‌ سەرچاوە دەگرێ و هەموویان وێک دەکەونەوە و چۆمی فورات پێک دێنن، کە 647 کیلۆمیتری دیکەش بە کوردستاندا دەڕوا. فورات و دیجلە لە نزیک شاری بەسرەوە تێکەڵ دەبنەوە و دەبن بە یەکاوی عارەبان (شطٌ العَرب)، کە دەڕژێنە کەنداو (خلیج) ی فارسەوە.

سەماسۆ

جۆرێک گۆڤەندی دەروێشییە.

سناوێ

نێوی گوندێکە لە ناوچەی خۆشناوەتی لە باشووری کوردستان .

هەسنا

نێوی هۆزێکی کوردە لە جزیر و بۆتان لە کوردستان.

سوورداش

کێو شارۆچکە و ناوچەیێکە سەر بە سلێمانی لە باشووری کوردستان.

ئاترۆدات

ئه‌م نێوه‌ نێوێکی مادییه‌ و نێوی یه‌کێ له‌ نێوداره‌کانی ماد بووه‌ له‌ سه‌رده‌می پێش ده‌سه‌ڵاتداریی هه‌خامه‌نشییه‌کان. به‌ڵام حه‌مه‌ سدێق میرزا، له‌ کۆپه‌ڕی کورد و دیرۆکه‌تاڵانکراوه‌که‌یدا نووسیویه‌تی: (ئاترۆدات نێوێکی ئه‌فسانه‌یییه‌ که‌ که‌تسیاسی مێژوونووس، له‌ جێگای بابی کوورشی هه‌خامنشی هه‌ڵیبژارد و یه‌کێ له‌ خاڵه‌ لاوازه‌کانی تێبینییه‌که‌ی که‌تسیاس وابزانم ئه‌وه‌ بووه‌، که‌ له‌ گه‌نجینه‌ نووسراوه‌کانی قڕاڵیه‌تی پارسدا وه‌ریگرتووه‌، یان له‌ زمانی خه‌ڵک بیستوویه‌تی.)