جەوێ

ئه‌م نێوه‌ له‌ حه‌یرانێکی کوردیدا که‌ (مشکۆ)ی گۆرانیبێژ گوتوویه‌تی هاتووه‌.

باڵێ

1. باڵەدارینەی داوەڵ و بووکەبارانە؛ 2. هەرچۆنێک بێت، بارێ.

میران

1. کۆی میر، پاشا؛ 2. میران نێوی هۆزێکی کوردی کۆچەریی بووە لە کوردستان؛ میر لە کوردیدا، کورتکراوەی نازنێوی (ئەمیر) ە و لەگەڵ وشەی (اَمیر) ی فارسیی، کە واتای (سەیید) دەدا، جیاوازە. نموونەی میرەکانی کوردستان: (میری سۆران و میری بۆتان) ە.

دەستیار

1. دەسیار، هاودەس، یارمەتیدەر؛ 2. دەفری رۆنقاڵکردن.

ڕۆبین

1. رۆژبین، داهاتووبین؛ 2. دابەزین؛ 3. خۆمان داچەمێنین؛ 4. خۆبشارینەوە. دەیاصڵا کوڕینە رۆبین با نەمانبینن.

ستران

قام، گۆرانیی، لاوک.

ئۆسڤا

نێوی دێیه‌که‌ له‌ ناوچه‌ی شه‌نگاری باشووری کوردستان.

نیاز

1. نەزر و نیاز؛ 2. مانا، مەبەست؛ 3. ئارەزوو؛ 4. خەیاڵی ئەنجامدانی کارێک.

شارۆ

1. پاشەرۆک، چنینەوەی دانەوێڵەی پاش درەو؛ 2. چنینەوەی دوایین بەری ترێی پاش تەواوبوون لە باخ؛ 3. کۆکردنەوەی گەنمی دووراو لە سەر جێخەرمان؛ 4. سەوەچن، سەوەتەچن.

ئاسک

1. په‌زه‌کیفی، ئاهوو، مامز، که‌ژاڵ، خه‌زاڵ؛ 2. نێوی شارێکی که‌ونارا بووه‌ له‌لای رامهورموز له‌ ئوستانی خوراسان.