شامی
1. شووتی، زەبەش، شفتی، هەنی؛ 2. گەنمە شامی؛ 3.گوڵەگەنم؛ 4. سووکەڵە نێوی شامراد؛ 5. خەڵکی شام؛ 6. نازنێوی شاعیری نەمر، (شامی)ی هەرسینییە.
ئارهزوو
تاسوخ، هێڤی، ههویا، ئاوات، دڵخواز. له زاراوهی پالهویدا که یهکێ له زاراوه کۆنهکانی زمانی کوردییه، گوتراوه: (ئارزۆک).
سەرەتا
دەستپێکی قسەکردن یان نووسین.
شیلە
1. هەنگووژە، شیرە یان تراوی گژ و گیا و گوڵ و دار و دەوەن؛ 2. شیلەی هەنگوین؛ 3. هەروەها نێوی جۆرێک گیایە کە لەناو گەنمدا دەڕوێ و (زووانشەلمک) یشی پێدەڵێن؛ 4. نێوی گوندێکی کاولکراوی کوردستانی باشوورە.
سووراڵان
1. سوورئاڵان، سوور و ئاڵ پێکەوە؛ 2. پێداگرتن و سوێڕبوون.
پووڵەکە
1. جەستەیەکی خڕ و تەنکی ناوەڕاستکون و بریسکەدارە کە ژنان بۆ جوانیی بە جلوبەرگی وەکوو: کراس و کەوا و سوخمەدا هەڵیدەدروون؛ 2. هەروەسا جەستەیەکی تەنک و خڕە بەسەر پشتی ماسییەوە.
ئارۆن
1. نیشانەی چاکی؛ 2. نێودارێ له فەرماندەرانی مادی بچکۆڵه. بڕوانە وشەی ئار.
هەنارە
نێوی تیرەیێکی کوردە لە ناوچەی سۆمابرادۆست لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان .
لاولاو
لاڤلاڤک، گیایەکە لاسکی باریکە، چووار تا پێنج گەز هەڵدەچێ، گوڵێکی وەکوو گوڵی ئەتلەس دەدا کە سوور و شین و کەسک و هەمەڕەنگە، تەنیا لە فێنکیی بەیاناندا گوڵی دەپشکوێ، بەڵام هەر کە هەتاو درەهات، وردەوردە سیس دەبێ.
کۆبار
1. مرۆڤی بەڕێز؛ 2. سەرەتای هەر شتێ لە بەر و بۆی زەوی.