ژەمەن

1. ژەمەنان، مایەی ژیان، بژیو؛ 2. خواردن لەکاتی دیاریکراو.

دیاوەشت

شێخ موحەممەد مەردۆخی کوردستانیی لە (تاریخ کورد و کوردستان) دا نووسیویە: نێوی کۆنی کێوێکە لە ((جبال الاکراد)) لە سووریە، بەڵام ساڵی 1963 کە بەعسییەکان لە سووریە هاتنە سەر دەور، ئەم نێوەیان گۆڕی.

هەنارە

نێوی تیرەیێکی کوردە لە ناوچەی سۆمابرادۆست لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان .

کەوەند

چادر، ڕەشماڵ، تاوڵ، کۆن، چادرێ کە لە موو چندرابێ.

پوونگە

پنگ، گیایەکە خورێنی.

ئاسەوار

1. شوێنەواری شتی کۆن؛ 2. پاشماوەی رەچەڵەک.

هاڤین

هاوین، تاوسان.

تاڤار

نێوی کوردیی گوندێک بووە لە باکوور‌ی کوردستان کە دەوڵەتی تورک گۆڕیویە و نێوی تورکیی لە جێی داناوە.

وەردان

1. بەردان، بەرەڵاکردن؛ 2. لێزیادکردن، خستنەسەر؛ 3. وەردبڕین، زەوینێک کە دووجار بکێڵدرێ.

زاڵکۆ

کۆی وشەی زاڵ، بە واتای سەربەران و سوار بە سەر شتێکدا.