پەڵپینە

گیای پرپرە، پەڵپین.

ساوە

جۆرێک ئەستێرەی گەڕیدەیە.

گازین

گلەیی کردن، دەردەدڵ کردن.

بێرمە

نێوی سێ گوندن لە بن چیای سپاکۆ لە ناوچەی رواندز کە بە بێرمەی دینداران بەنێوبانگن.

لاوۆ

رۆڵە، وشەی دەنگدان و دەستوورە، بۆ روو لە کوڕی لاو و گەنج بەکار دێ، وەکوو نەکە لاوۆ، نەکە کوڕۆ.

زیوان

زیڤان، بزاڤ، جمین، جووڵە، بزووتن.

نسارە

1. نەخشی بەدارچین لەسەر فڕنی؛ 2. زەڕوەشان، پووڵهەڵاویشتن بەسەر بووکدا؛ 3. گوندێکە لە نێوان سنە و دیواندەره، لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان‌.

ئەشکان

1. ئەشکان یا ئاشکان واتە: شوێنێک کە کانی زۆری تێدا هەبێ؛ 2. نێوی گوندێکە لە داوێنی چیای ئالان کە کەوتۆتە پشت شاری سەردەشت؛ 3. ئەگەر لە ریشەی (ئاش)ەوە لێی بکۆڵینەوە، واتە: دۆڵی پڕ لەئاش، دۆڵی ئاشان، چەند ئاش پێکەوە، ئاشەکان، ئاشکان؛ 4. وشەی ئاشک دوو مانا دەدا، یەکەم: گەدە و ورگ؛ دووهەم: بەهێز و توانا، زۆردار و بەدەسەڵات؛ 5. لە چیرۆکی (وەیس و رامین) دا نێوی سێهەمین رەتەوەی (پاکۆیی)یەکانە؛ 6. نێوی بنەماڵەی گەورەی پاشایەتی ئێرانی بەر لە ساسانییەکانە کە 250 ساڵ بەر لە زایین سلووکییەکانیان لەناو برد و بە دەسەڵات گەییشتن. 7. هەروەها ئاشک یان ئەشک واتە: دڵۆپەکردنی ئاو یان فرمێسک.

سینۆ

نێوی چیایەکە لە باکووری کوردستان.

قەیتوول

نێوی یەکێ لە هۆزە کوردەکانی ناوچەی مەندەلییە لە باشووری کوردستان.