باگرۆ

بای توند، بای زەمەن. (لەبەر باگرۆ راومان پێناکرێ).

زۆزک

1. هەوارگەی بچووک، کوێستانۆکە؛ 2. چیایەکە لە ناوچەی رواندز، لە باشووری کوردستان.

ئارناس

نێوی تیرەیەک بووە لە هۆزی داکشۆری لە باکوور‌ی کوردستان. بڕوانە وشەی ئار.

ئاپۆ

وشه‌یێکه‌ بۆ رێزلێنان و بانگکردنی مام.

ژاڵە

لووڕک، روول، روولک، دارێکی هەمیشە سەوزی تاڵە، گەڵای وەک گەڵای بیی وایە بەڵام تۆزێ پانترە و گوڵی سوور و سپی دەگرێ؛ ژاڵە نێوی دوو گوندە لە ناوچەی سەنگاو و تانجەڕۆ؛ باشووری کوردستان بەتایبەت بادینان، دارژاڵەی خۆڕسکی هەیە.

ناسیکۆ

نێوی یەکێ لە تیرەکانی کوردە کە لە 881 ی زایینیدا ژیاون و دانیشتووی ناوچەی زامووا بوونە.

شۆڕەلاو

لاوی جووانچاک.

دارچین

توێکڵی جۆرێک داره‌ که‌ تامی تیژ و بۆنی خۆش و خورێنییه‌.

پیرۆزە

1. پیرۆزبایی گوتن؛ 2. بەردێکی رەنگشینی بەنرخە؛ 3. باڵدارێکی (ئەفسانەیی)یە.

وێژە

1. باوێشک؛ 2. گوتە، بێژە؛ 3. کەڵەوەی ناو نیر؛ 4. مێشن، چەرمی نەرمی دەواخیکراو؛ 5. شیعر و پەخشان؛ 6. بڵێ، بێژە، بووشە، واچە؛ 7. پاک و خاوێن؛ 8. خز و لووس..