گوڵناز
گوڵی نازناز، وەکوو گوڵ جوان و ناسک.
ژێکان
نێوی کێوێکە لە ناوچەی بینگۆڵ لە باکووری کوردستان.
تووسرکان
نێوی یەکێ لە شارۆچکە لوڕنشینەکانی رۆژهەڵاتی کوردستانە کە سەر بە ئوستانی هەمەدانە و ئێرانییە فارسزمانەکان وا بانگاشە دەکەن کە (صلاح الدین ایوبی) لەوێ لەدایکبووە.
باسرەت
گوندێکە لە ناوچەی بۆتان لە باکووری کوردستان.
نەکەرۆز
1. زۆرسارد؛ 2. سەخت و رووتەن. 3. چیایەکە لەلای بانە لە کوردستان.
شاباز
بازی سپی و گەورە، بازێکی راوکەرە کە دندووک و چنگوڕکی ببڕ و بەکارن.
کۆڕەنگ
هەموو رەنگێک پێکەوە، کۆی هەموو رەنگێک. ئەم نێوە، نێوێکی تازەیە کە دایکان و باوکان بە زەوقی خۆیان درووستیان کردووە و لە دوو وشەی (کۆ) بە واتای: هەموو شتێک پێکەوە و (رەنگ) بە واتای نما و چۆنییەتی دیمەنێک، کە پێکەوە دەبێتە: (هەموو رەنگێک پێکەوە) ساز کراوە.
ڕۆژدا
ئاماژە بە رۆژ، ئاماژە بە هەتاو.
شەڤین
1. شەوێن، ڕەش وک شەو، شەوەزەنگ؛ 2. لەوەڕینی ئاژەڵ بەشەو؛ 3. جێگای پشوودانی ئاژەڵ لە شەودا.
کۆشین
کۆشان، تێکۆشان، تەقەلادان.