ئۆبه‌

به‌ زاراوه‌ی کرمانجی بریتییه‌ له‌ کۆمه‌ڵێک ره‌شماڵ.

شەرانش

1. کانی یان ئاوی خوڕ و ڕەوان؛ 2. تاڤگەیەکە لە نێوان (خامتیر و کیڕە) لە ناوچەی زاخۆ.

پەریناز

برێتی لە جوانچاکی ناسک و شیرین.

زریاب

1. ئاوی زێڕ؛ 2. ئاوی پاک و خاوێن؛ 3. مۆسیقازانێکی کورد بووە خەڵکی شارۆچکەی (باشیک) ی لای نەینەوای کۆن یان (مووسڵ)ی ئێستا و لەسەردەمی عەباسییەکاندا ژیاوە، زریاب ساڵی 825 ی زایینی عەباسییەکانی بە جێهێشتووە و چۆتە ئەندەلووس و عەبدولرەحمان کوڕی ئەلحەکیم (206 تا 238) کردوویەتی بە هاونشینی خۆی و دیاریی و پێشکەشیی زۆری پێ رەوا دیوە؛ زریاب شاگردی ئیسحاقی کوڕی برایمی مووسڵی بووە کە ئەوانەش هەر کورد و خەڵکی باشیک و مۆسیقاری زەبەردەس بوونە؛ زریاب ژەنیاری عوود بووە و سیمی پێنجەمی عوود ئەو بەو سازەی زیاد کردووە؛ مۆسیقای فلامینکۆ کە بنەماکەی کوردییە، لە شوێنەوارە نەمرەکانی زریابە و لە سپانیاش زریاب هەر بە کورد ناسراوە.

گوڵبەست

بە گوڵ دەورەدراو، بە گوڵ پەرژینکراو.

هەناو

هەناڤ، دەروون، ناوسک، هوندر.

وەردی

بچووک، منداڵ.

خرخاڵ

1. بازنه‌ی قۆڵ؛ 2. پاوانه‌ی پا.

شوانە

شڤان، شووان، لەوەڕێنەر و پارێزەری ئاژەڵ لە دەشت و چیا.

زەبەن

1. زەبەند، چوغر، فرە، زۆر؛ 2. شوێنی چڕ لە زەل و قامیش، شوێنی پڕبژوێن.