ئەرزمەڕ

کێوێکە کەوتۆتە رۆژهەڵاتی شاری سلێمانی لە باشووری کوردستان، کە رێگای (سوورەقەڵات و قەڵاچوواڵان و ماوەت و کارێزە) بەوێدا تێدەپەڕێ.

قەیوان

نێوی کەلێکە لە رۆژهەڵاتی سلێمانی و دوو گوند بوون لە کوردستانی ژێردەستی ئێراق، کە بە دەست حوکمی بەعس وێران کران.

لەیزۆک

کەسێ کە باش سەما دەکا. لە وشەی (لەییستن) کوردی کرمانجیی کە دەبێتە کایەکردن وەرگیراوە.

بێڵا

ئەنوا، باراننەگر، هەیوان.

بەرامسین

نێوی هۆزێکی کورد بووە لە ناوچەی عەمارە لە باشووری کوردستان. ئەوەش نێوی هەندێ لەو هۆز و بنەماڵە کوردانەی کە لە درێژەی مێژووی باشووری کوردستاندا لەناو چوون و نەماون: (بادین، بەیرەم، پیرمان، جەمێش، جوودی، جەویر، چیان، چەتان، شاهین، زرکان، کەوار).

وێنا

1. وا وێنای دەکەم، وای بۆ دەچم؛ 2. شێوە یان دیمەنی کەسێ کە دێتەوە بەرچاو: نازانم کێیە وێنای ناکەم!

دێراو

گۆل، زه‌وینی چاڵکراو بۆ بێستان و ئاودێران.

گوڵخەندان

1. گوڵی پشکووتووو؛ 2. وێنەی گوڵ خوشیک و بەدەو.

ڕەمان

چیایەکە لە کوردستانی باکوور‌ کە نەوتی زۆرە.

گەڵا

پەڵک، پەلک، گەڵای دار.