بێشاسپ

گوندێکە لە مەڵبەندی (گەورکایەتی) لە ناوچەی سەردەشت. هەندێ نێو لە کوردەواریدا هەن، بۆ نموونە: (بێشاسپ، بەێتاس، بێوتوون، بێژوێ، بێتووش، بێخمە، بێگۆڤە، بێتواتە، بێخاڵ، بێواس، بێلوو، بێڵەوار، بینگۆل، بێواس، بێساران) و هیدیکە که زۆر کۆنن و دەگەڕێنەوە بۆ هەزاران ساڵ لەمەوبەر و ریشەیان لە گاتاکانی زەڕدشدا هەیە، چونکە یەکەم وشەی هەموویان واتای بەغ دەدا کە دواتر بووە بە (بەت و بێ) وەکوو بێشاسپ.

دڵناز

دڵناسک، زووڕه‌نج.

سەران

1. ئینسانانی باش؛ 2. کێوان، بەرزاییەکان.

ئەنجام

ئاکام

شەهێن

1. ، شاهێن، مەلێکی ڕاوکەری چاوجووانە؛ 2. جۆرێک دارە.

نالی

1. زراڤ، باریک؛ 2. هاوار و رۆڕۆ؛ 3. پرزەی ناو قەڵەمی قامیش؛ 4. دۆشەک؛ 5. نازنێوی شاعیری نێوداری کورد، (مەلا خدری ئەحمەدی میکائیلی) یە، کە خەڵکی گوندی (خاکوخۆڵ) شارەزوور بووە.

نۆبەرە

1. نۆبەر، میوەیەک کە تازە پێ بگا و یەکەمجار بخورێ؛ 2. یەکەم منداڵ، یان یەکەم میوە؛ 3. نخری، نۆفیکڵە، یەکەم منداڵی ژن و پیاوی پیر.

ئاڤا

ئاوا، ئاوه‌دان.

بۆتیا

چیایەکە لە بادینان لە کوردستانی باشوور.

گوڵبەسەر

1. کۆتری کاکۆڵدار؛ 2. کەسێک کە گوڵی دابێ لەسەر.