شەنگەبی

شۆڕەبی، جۆرێک داربی کە لقەکانی شۆڕ دەبنەوە.

سنارچە

گوندێکی کوردستان بوو بەعسی وێرانی کرد.

خەبات

1. کار و تێکۆشان؛ 2. ئەم واژەیە، وشەیەکی کۆنی باکووری کوردستانە و بۆ کار و تێکۆشان بەکار دەبرێ، بەڵام دوایی لە ئەدەبیاتی سیاسیدا بە جێگای وشەی (موبارزە) جێگەی گرت. وەکوو، خەباتکار: موبارز.

وەشی

1. بە زاراوەی هەورامی واتە: خۆشی، شادی، کەیف سازبوون؛ 2. هێشووی ترێ و خورما و هیدیکە.

پیران

1. کۆی وشەی پیر بە واتای: شەخس، خاسخوا، چاک؛ 2. گۆڕی چاکان و خاسخواگەل؛ 3. پیران گوندێکە لە نێوان مەریوان و هەورامان؛ 4. تیرەیەکن کە بەشێکیان لە باکووری رانیەن و بەشێکیان لەلای مەهابادن کە سەر بە هۆزی بڵباسن. 5. پیران: بوورانەوە، لەسەرخۆچوون، لەهۆشخۆچوون؛ 6. کاتی گریان کە هەناسە ببڕێ و نەگەڕێتەوە، وەکوو: ئەو منداڵە ئەوەندە گریا، پیرانی کرد؛ 6. وشەی پیر لە کوردیدا، واتای پیاوی چاک و دیندار و خواپەرست دەدا کە (شەخس) و (چاک) یشی پێدەڵێن؛ 7. ئەو (Piere) ە ش کە نێوە و من بۆ خۆم لە هەندەران بەتایبەت لە ئورووپا بیستوومە و هەیە، هەر ئەو پیرەیە کە ئێمە بە چاک و شەخسی نێو دەبەین و لەلای وانیش هەر هەمان واتای هەیە.

کەزین

1. کەزان، کەسکان، قەزوان؛ 2. خەمڵاندن، ڕازاندنەوە.

بەدەق

1. شەق و تورت و لەگەشە؛ 2. ساق و بەدەماخ؛ 3. کوتاڵی کەتیراویی.

لوتکە

نووک، دوند، ترۆپک، کەپک، پۆپە، قەلەپۆپەی چیا و کێو.

چاکۆ

گوندێکە لەسەر رێگای خانێ بۆ سەردەشت نزیک بیبلینگ لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان.

بێرک

1. بەریک، بەرک، جێو، گیرفان؛ 2. بێڵی بچووک؛ 3. گۆمیلکە لە چیا؛ 4. جێ دۆشینی ئاژەڵ.