ئامۆکان

گوندێکه‌ له‌ ده‌شتی حه‌ریر، له‌ پشتی شه‌قڵاوه له‌ باشوور‌ی کوردستان.

لاولاو

لاڤلاڤک، گیایەکە لاسکی باریکە، چووار تا پێنج گەز هەڵدەچێ، گوڵێکی وەکوو گوڵی ئەتلەس دەدا کە سوور و شین و کەسک و هەمەڕەنگە، تەنیا لە فێنکیی بەیاناندا گوڵی دەپشکوێ، بەڵام هەر کە هەتاو درەهات، وردەوردە سیس دەبێ.

وەیسە

وەیس، نێوی شێخێکە کە گۆڕەکەی لە سەر چیایەکە لە ماییدەشتی کرماشان. دەڵێن: گوایە ئەم کابرایە شا بووە و بە دیتنی مردوویەک تێکچووە و لە دەسە‌ڵاتدارەتی دەستی کێشاوە و بووە بە سۆفی و تۆبەکار. ئەم حاڵە دەڕبڕی چیرۆکی زەمبیلفرۆشە و زۆرکەس دەڵێن: لەوانەیە هەر ئەم کابرایە بووبێ. دەبێ ئەوەش بزانین کە (وەیسولقەرەنەین) ی عەرەب، کە گۆڕەکەی لە یەمەن، لەگەڵ وەیسی ماییدەشت یەکێ نییە.

دادۆ

ژیر، بێدەنگ، ئارام.

ڕاستە

1. خەتکێش؛ 2. گوزەر، بازاڕی سەرداپۆشراو؛ 3. دارێکی دوولکە بۆ ئەزموونی راستیی و خواریی بەرداش؛ 4. جۆرێ هەڵپەڕکێ؛ 5. رێگەی بێ پێچ؛ 6. گۆشتی پشت مازە.

زاڵکۆ

کۆی وشەی زاڵ، بە واتای سەربەران و سوار بە سەر شتێکدا.

سەوین

سەوەتەی جێگەی دەفر و قاچاخ، سەلەشیرک.

چنارۆک

1. جۆرێک گیایە کە ئاژەڵ حەزی لێدەکا؛ 2. چناری بچووک؛ 3. سەیرانگایەکە لە نزیک کێوی هەیبەسوڵتان لە ناوچەی کۆیە.

ڕەنێو

وەبەرهەمهێنان، بەخێوکردن و پەروەردەکردن. (باخێکی باشی رەنێو هێناوە. دەکرێ بۆ وشەی (کارگَردان) ی فارسی، (رەنێوهێن، یا رەناوهێن) بەکار ببرێ، چونکە وشەی (دەرهێنەر) لە بەرانبەر وشەی (مخرج)ی عەرەبیدا دانراوە.

داهێن

له‌ وشه‌ی (داهێنه‌ر) وه‌رگیراوه‌، واته‌: تازه‌خولقێن، تازه‌داهێن، نوێساز.