بێتووش

نێوێکی کۆنی مادیی ئاوێستایییە و گوندێکە لە داوێنی چیای ئالان، لە پشت سەردەشت لە کوردستانی رۆژهەڵات. بڕوانە بەیتاس لە بەشی کوڕان.

چەلەنگ

1. شۆخ و شه‌نگ؛ 2. چۆست و ئازا؛ 3. چڵووکی دار؛ 4. ده‌فری گه‌وره‌.

تەڤگەر

کۆگەڕ، پێکەوە بە کۆمەڵ گەڕیان، بە کۆمەڵ بزووتن، تەواو لە گەڕن و جووڵە، تەڤگەڕ، وشەیەکی کرمانجییە واتە: هەدانەدەر، هەمیشە لە جووڵە و گەڕاندا، دانەسەکناو. لە ئەدەبیاتدا بۆ (بزووتنەوهی سیاسی‌) بەکار دەبرێ، وەکوو: بزووتنەوەی کوردستان.

ڕۆژان

کۆی وشەی رۆژ، رۆژگەل، رۆژانە، بەرانبەری شەوان.

هاڤل

1. ئاکام؛ 2. ئەنجام؛ 3. بەر و بۆ؛ 4. نەترسان لەکار و ملپێوەنان؛ 5. کۆشش و تە‌قەلا؛ 6. هاریکاریی و یارمەتی.

کاروان

سەرقافڵە

لاسامە

رێژنە، رەهێڵە، شەستەباران.

ئێوەت

چاودێریکەر، پەرستار.

دەستەوار

1. ده‌سته‌واره‌، باوه‌شێک دار یان سووته‌مه‌نی، وه‌کوو: ده‌سته‌واره‌یه‌ک نان و پێخۆر و شتی وای هێنابوو؛ 2. کۆمه‌ڵێک دیاریی و پێشکه‌شیی.

شلێرە

1. گوڵی شلێر؛ 2. سەربەندی گۆرانییەکی فۆلکلۆری کوردییە.