شەڤین

1. شەوێن، ڕەش وک شەو، شەوەزەنگ؛ 2. لەوەڕینی ئاژەڵ بەشەو؛ 3. جێگای پشوودانی ئاژەڵ لە شەودا.

ئه‌رخه‌یان

دڵنیا، خاترجه‌م، بێخه‌م.

ئارکۆ

نیوەی یەک رۆژ، دانێکی ئێوارە یان بەیانی. بڕوانە وشەی ئار.

ئاڤان

نێوی زنجیره‌یه‌ک ته‌پۆڵکه‌یه‌ له‌ نزیک شاری که‌رکووک، له‌ کوردستانی باشوور.

سەرتۆپ

1. سەرپاک، هەموو، تێکڕا؛ 2. یەکەم و بێهاوتا لە جووانی و ئازایەتیدا؛ 3. نێوی چەکێکی کۆنی ئینگلیزیی یە.

باتینۆک

گوڵەمێلاقە، رەبەنۆک‌، گوڵاڵەسوورە.

خەندەران

ده‌مبه‌پێکه‌نین و رووخۆش.

ئار

1. لەو سەردەمەدا پێشبەندی (ئار) بە واتای (ئاگر و پاک) بۆ رێزدانان لەو شتانەی کە (پاک و پیرۆز) ‌بوونە بەکار براوە، وەک: ئاریاکیس، ئاریبانس و ئارچاری؛ لە راستیدا نێوی ئارچاری، چاری بووە کە هەر دەبێتە چێری. 2. وشەی (ئار) لە زمانی کوردیدا واتای ئاگر و رەنگی سوور دەدا کە لە ریشەی وشەی (ئار)ی ئەوێستایی یەوە هاتووە و واتای (ئاگرپەرست) و (سوور) دەدا،‌ لە زمانی پالەوی یان کوردیی کەڵوڕیشدا هەر ئەو واتایە دەدا و گوتراوە (ئارووس)؛ 3. (گەورە و مەزن)؛ 4. واتای (ئێش و ئازار) دەدا و لە زاراوەی کەڵوڕی (پالەوی)ی کۆنیشدا هەر ئەو مانایە دەدا؛ 6. هەروەها (ئار) مانای سپیکەلە یان چەرمەڵەش دەدا؛ 7. پاشگری بکەرە و بە هەندێ وشەی چووکەوە دەلکێ و نێوێکی دیکەی چاوگ ساز دەکا؛ وشەی ئاراراتیش دوور نییە لە وشەی ئار و ئاور کەوتبێتەوە، لەوانەیە ئەم وشەیەشیان بۆیە لەسەر ئەم کێوە دانابێ‌، چونکە کێوێکی سەر بە ئاگر یان گڕکانە، تورکەکانیش وشەی ئاگریان گۆڕیوە بۆ (ئاغر) و وشەی (داغ)یشیان کە وشەیەکی تورکییە و واتای چیا دەدا پێ زیاد کردووه و نێویان ناوە آغریداغ‌؛ حوکوومەتی تورک، وشەی (داغ)ی بۆیە بە وشەی کوردی ئاگرەوە ناوە و کردوویە بە (ئاغر)، لەبەر ئەوە بووە کە نێوی کوردیی لەو پارچەیە تێک بدەن و بیشێوێنن؛ چیای ئاگریی لەبەر ئەوەی کە گڕکانە و سەربەئاگرە، بوومەلەرزەی زەمەند و وێرانکاری لێ رادەبێ.

هەیڤین

ئازیز و خۆشەویست.

ماندان

1. کۆخی تاک و تەریک لە چیا و زۆزان؛ 2. نێوی کچی (ئەژدەهاک) ی پاشای (ماد) و نێوی دایکی کوورشی هەخامەنشی بووە کە لە تیرەی ماد بووە؛ 3. نێوی گوندێکە لە ناوچەی بارزان لە کوردستانی باشوور.