بارش

1. داڕژانی بەفر باران یا تەرزە؛ 2. وارش، شووره، دیواری باخ.

بەندێر

1. کەسێک کە لە بەند و بەندان شارەزا بێ؛ 2. بەیتبێژی چاک و وریا؛ 3. بەیتبێژ و فڕاوێژی زیرەک؛ 4. ئاڵا، بەیداخ.

ژاژڵە

1. ژاژەڵان، ژاژۆک، چیتەڵان، قامیشەڵان؛ 2. نێوی گوندێکە لەپشتی ماوەت بەرانبەر بە چیای ئالان کە رۆباری چۆمان بە نێوان ئەم گوندە و چیای ئالاندا تێدەپەڕێ و بە بەر چیای ئاسۆسدا دەڕوا و دەڕژێتە لەمپەری دووکان لە باشووری کوردستان .

چان

1. جەنجەڕ، دەزگایەکی‌‌ درووستکراو لە دار و ئاسنە کە بۆ کوتانی گەنمی دروێنەکراو بەکار دەبرێ و پەڕەپەڕەی ئاسنی پێوەیە کە کوڵەشی گەنمەکە ورد دەکا و ئامادە دەبێ بۆ شەن و کەو کردن. 2. ئامرازێکە لە جۆماڵدا بەکاری دەبەن و جۆگەی ئاوی پێ خاوێن دەکەنەوە. 3. زەنگۆڵەی خەبەردارکردن.

زەردەوان

1. شاخەوان، کوێستانگەڕ؛ 1. زەردەوان بە کەسێک دەگوترێ کە بە هاسانیی بە چیا و کوێستاناندا هەڵگەڕێ و داگەڕێ؛ 3. کێوێکە لەلای گوندی کێڵانە لە ناوچەی سنە.

بارینا

وەنەوز، چورت، خەونووچکە.

سەمەنی

1. هەڵوای لە شیرەی گەنمی چەکەرەکردوو؛ 2. بەو گەنمە سەوزەی دەڵێن کە لە دەفر و دەوریدا بەر لە هاتنی نەورۆز و بەهار دەیڕوێنن و بە بۆنەی دەسپێکی بەهار و بۆ جووانیی لەماڵەوە دایدەنێن.

ئینشک

گوندێکە لە نێوان (قەدش و ئەردەنا) لە لای بامەڕنی لە کوردستانی باشوور.

بڵبەر

1. شوێنی نەرمی زیاد لەپێویست؛ 2. گوندێکە لە لای سلێن، لە هەورامان تەخت لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان.

ئەسمەهان

نێوی خوشکی فەرید ئەترەشی گۆرانیبێژی عەرەبی بە بنەچە کوردە کە لە بنەڕڕەتدا لە کوردە درووزییەکانی لوبنانن کە لە هۆزی جونبەڵاتن. وشەی جونبەڵاتیش بە عەرەبیکراوی وشەی جانپۆڵایە کە یەکێ لە هۆزە بەنێوبانگەکانی کوردن لە لوبنان.