کۆسان
1. کێفسان، کوێستان؛ 2. نێوی شارۆچکەیەکی کوردنشین بوو لە نێوان شاری کووت و شاری نەعمانییە کە بە دەستی حوکوومەتی بەعس، کوردەکانی ئاوارە کران و عەرەبیان هێنا جێگەیان. کووت و نەعمانییەش لە کۆندا کوردنشین بوون، بەڵام ئەوانیش بە دەستی حوکوومەتی بەعس کران بە عەرەبنشین. بڕوانە گۆسان.
دیمەن
چاوهدیار، بهرجهوهن.
وەرسا
پێشسان، قەرەوڵی بەر لەشکر.
فەرات
1. فرەهات؛ فورات، فرات؛ 2. تیژڕۆ؛ 3. چۆمی پڕئاو؛ 4. ئاوی شیرین و پاک بۆ خواردنەوە؛ 5. چۆمێکە لە دوو کەرت پێک دێ، کەرتێکیان چەمی قەرەسووە، کە لە (دوملوتەپە) ی باکووری ئەرزەڕۆم لە کوردستانی باکوور سەرچاوە دەگرێ و 640 کیلۆمیتر درێژایی یە و سەرچاوەی کەرتەکەی تری کە پێیدەڵێن: چۆمی موراد و قەرەسوو، لە باکووری رۆژاوای شاری ئەلازیک، لە کوردستانی باکوور سەرچاوە دەگرێ و هەموویان وێک دەکەونەوە و چۆمی فورات پێک دێنن، کە 647 کیلۆمیتری دیکەش بە کوردستاندا دەڕوا. فورات و دیجلە لە نزیک شاری بەسرەوە تێکەڵ دەبنەوە و دەبن بە یەکاوی عارەبان (شطٌ العَرب)، کە دەڕژێنە کەنداو (خلیج) ی فارسەوە.
بەرسەن
دۆشاوی رەش کە لە ترێ یان توو دەگیردرێ.
گۆیژە
گۆییژ، بلچ، گڤیشک، 1. کێوێکە لە رۆژاوای شاری سلێمانی لە باشووری کوردستان؛ 2. گەڕەکێکە لە داوێنی ئەم کێوە هەر لەو شارە کە ئەو گەڕەکە لەبەر ئەو کێوەی گۆیژە ئەو نێوەی بەسەردا بڕاوە.
شانا
بە زاراوەی هەورامی واتە: کلی کرد، شاندی، هەناردی، رەوانەی کرد.
گوڵبەدەن
لەش وێنەی گوڵ، بۆ لەشی ژنی جوان و پێکەفتگ بەکار دێ.
ڕەشکۆت
نێوی هۆزێکی کوردە لە کوردستانی باکوور.
بۆسکان
1. شوێنی پەنا و تەریک؛ 2. گوندێکە لە بناری چیای سیوەیل لە ناوچەی شارباژێڕ لە باشووری کوردستان.