سروودی نیشتمانی و شوناسی نەتەوەکان

1. سرووت، ستران، وشەیێکی کۆنی کوردییە؛ 2. ئەو گۆرانییە ئایینییانەی کە لە سەردەمی زەڕدەشتییەکاندا گوتراون، پێیان گوتوون: سرووت کە لە گاتاکانی زەڕدەشتدا هاتووە و ریشەی وشەی سترانی کوردییە و لە کۆنترین ناوچەکانی کوردستان کە زاراوەکرمانجن ئەم وشەیە بەکار دەبرێ، بەڵام دواتر بە هاتنی ئیسلام چونکە ئەم سروودانە یارسانەکان و ئیزەدییەکان خوێندوویانن پێیان گوتوون: (گۆرانیی) واتە ئاوازی گاورەکان! نێوی هۆزی گۆرانیش که یارسان (ئەلحەق)ن و لەم وشەیە کەوتۆتەوە. بڕوانە گۆران لەبەشی کوڕان.

ژاڵە

لووڕک، روول، روولک، دارێکی هەمیشە سەوزی تاڵە، گەڵای وەک گەڵای بیی وایە بەڵام تۆزێ پانترە و گوڵی سوور و سپی دەگرێ؛ ژاڵە نێوی دوو گوندە لە ناوچەی سەنگاو و تانجەڕۆ؛ باشووری کوردستان بەتایبەت بادینان، دارژاڵەی خۆڕسکی هەیە.

لێزمە

رێژنە، رەهێڵە، شەس لاسامەی باران.

حاجیلە

گوڵێکی سپی ناوزه‌رده‌، گیایه‌که‌ له‌ناو ده‌خڵ ده‌ڕوێ.

پەروێش

کەڵگەت، چواشانە و بەخۆوە. نێوی کۆنی مادییە و لە بنەڕەتدا ئەبەروێش بووە و دوایی کراوە بە پەرویز!

جاسر

1. گاسر، گاسەر، دلێر و بێباک؛ 2. باڵابەرز، بەژنبڵند.

ئاره‌زوو

تاسوخ، هێڤی، هه‌ویا، ئاوات، دڵخواز. له‌ زاراوه‌ی پاله‌ویدا که‌ یه‌کێ له‌ زاراوه‌ کۆنه‌کانی زمانی کوردییه‌، گوتراوه‌: (ئارزۆک)‌.

گژنیژ

گشنیز، جۆرێک سەوزەی خورێنییە کە بۆ ناو چێشت بەکاری دەبەن.

تاشیە

1. مژار، بابەت؛ 2. لێوەشاو.

شەوسوو

بەیان، سۆزی، ڕۆژبوونەوە، پاش ڕەوینەوەی شەو.