تاشکۆ

1. گورج و بەکار؛ 2. رێک و پێک؛ 3. نێوی کوردیی گوندێک بووە لە کوردستانی ترکیە کە دەوڵەتی تورک گۆڕیویە و نێوی تورکیی لە جێی داناوە.

ڕۆبین

1. رۆژبین، داهاتووبین؛ 2. دابەزین؛ 3. خۆمان داچەمێنین؛ 4. خۆبشارینەوە. دەیاصڵا کوڕینە رۆبین با نەمانبینن.

داهێن

له‌ وشه‌ی (داهێنه‌ر) وه‌رگیراوه‌، واته‌: تازه‌خولقێن، تازه‌داهێن، نوێساز.

بەرماک

نێوی کوردیی گوندێک بووە لە باکووری کوردستان کە دەوڵەتی تورک گۆڕیویە و نێوی تورکیی لە جێی داناوە.

ئێلم

نێوی تەپۆڵکەیەکە لە رۆژاوای جزیر، لە کوردستانی سووریە.

مادۆسا

نێوی هۆزێکی کورد بووە لە ناوچەی کەرکووک کە بە دەستی دەوڵەتی خوێنڕێژی عوسمانی هەڵداژراونەتە قبرس و لەوێ ماونەتەوە و لە نێوان تورکدا زمان و فەرهەنگی خۆیان وردە وردە لەبیر کردووە و بوونەتە تورک.

ڕۆژا

ئاماژە بە رۆژ، ئاماژە بە هەتاو.

بەرسان

پێشقەرەوڵ، ئەو کەسەی کە لە پێش لەشکرەوە رێ دەکا، یان ئاڵاهەڵگری سانە. بڕوانە سان.

دریاز

دوای لە ناوچوون یان وێرانبوونی شاری (چێری)، لەلای باشووری رۆژاوای ئەو شارە، شارێک ساز کراوە بە نێوی (ئادریاس)، کە ئێستاش پاشماوەی ئەو شارە گوندێکە بە نێوی (دریاز). لە گوندی دریاز شتی کۆن و ئەنتیکە زۆر دیتراوەتەوە. گوندی دریاز نزیک گوندی (باییندەرێ) یە کە بە هەڵە بە فارسی پایین دەڕڕە دەنووسرێ کە لە راستیدا (بات ئیدەرا) یە واتە: (ئیدەرە) ی مەزن. ئیدەر بەر لە هاتنی زەڕدەشت و ناسینی ئەهوورا مەزدا، خودای ئاریایی یەکان بووە و وشەی (کاس) هەمان وشەی (کۆتی)، وشەی ریشەی کوردە کە دوای ئاڵوگۆڕ بووەتە کورد. واوێدەچێ وشەی ئیدرقاش یان ئیدرکاش بەمانای خودای کورد یان جێگای خودای کورد بێ. بڕوانە بۆ چێری.

تاوێرە

1. تاوێر، تاڤێر بە هەموو مانایەک، تمتمان، زەوی رەقەن؛ 2. گوندێکە لەڵای سەرکەن و دەرەشیش لە ناوچەی هەڵەبجە.