ڕاڤۆت
1. لە چاوگی راڤۆتان وەرگیراوە: راتەکا؛ 2. رۆییشتەناو؛ 3. پەلاماری دا.
ساتیا
کەوتنەدوا، کارێک کە لە جێبەجێکردنی دووریی بگیردرێت. (تازە ساتیا و بێکەڵکە).
دڵڕام
دڵنهرم، بهبهزه و دڵسۆز.
شانئازین
خوێنەری هێژا، ئەگەر دەتەوێ، نێوی تازە و دەستی یەکەم بۆ منداڵەکەت دابنێی، دەتوانی بە لێدانی دوو وشە لە یەکدی، وەکوو ئەم نێوانەی کە لە پاڵەوە ریز کراوە، ناوێکی نوێ درووست بکەی و ئەمانەش هەندێ نموونەن کە دەتوانی، مانای وشەی دووهەمیان لە کۆپەڕەکەدا دەربێنی. بۆ نموونە: واتای شان دەزانی کە دەبێتە شان و شکۆ، یان شانەی هەنگوێن، شان لەگەڵ نێوێکی دیکە لێک بدە و ناوێکی تازە درووست بکە.
مەرینا
گوندێکە لە باشووری کوردستان.
نیازی
پێداویستی.
ئۆشین
گیایهکی گهڵاورده که ئاژهڵ نایخوا.
زۆر
زۆرۆ، ئیبنو خەلەکان کە کورد بووە و لە بنەڕەتا خەڵکی هەولێر بووە، دەڵێ: زۆر نێوی کوڕی ئەژدەهاک بووە و بنەڕەتی (شارەزوور) لە کوردستان ئەو دایناوە؛ حەمدوڵڵا مستەوفیش دەڵێ: نێوی شارەوزوور لەبەر ئەوە بووە کە دەسەڵاتدارانی ئەوێ زۆردار و شەڕکەر بوونە. لە ڕۆژئاوای کوردستان کە قەراخ سنووری خاکی عەرەب و کورد دەگرێتەوە، شارێک هەیە کە نێوی (دێرەزوور)ه لە کۆندا سریانی و کوردی لێ ژیاوە، بەڵام دواتر لەلایەن حکوومەتی (بعث)ی سووریەوە، عەرەبیان تێدا بیشتەجێ کردووە. لەوە دەچێ کە ئەو شارەش هەر (زۆر) ئاوەدانی کردبێتەوە، چونکە ئەو سریانی و ئاسوورییگەلەی کە لە کوردستان ژیاون و کلیسایان هەبووە، کوردەکان بە کلیساکانی ئاسوورییەکانیان گوتووە: دێر! کە وشەیەکیب ئاوێستایی مادییە و لە کوردیی و فارسیشدا وشەیێکە هاوبەش. ئەگەر نێوی کوڕی ئەژدەهاکیش زۆر یا زوور بووبێ، (دێرە زوور) واتە: کلیسای زوور. وەک چۆن دەگوترێ شارەزوور، واتە شارێک کە زۆر یا زوور ئاوەدانی کردبێتەوە.
بێوار
1. نەزۆک، نەزا؛ 2. بێجێگە و پەنا، بێماڵوحاڵ؛ 3. کات، هەلومەرج. وەکوو: ئەز بێوارم، واتە من بێ جێگەوڕێگەم.
خەزاڵ
1. کهژاڵ، ئاسک، مامز، بزنی گوێخهنهیی و بهدهن رهش و بۆر؛ 2. نێوی کیژی ناو بهیتی (لاس و خهزاڵ)ه.