تۆرین

تۆرم، بنەچە، رەچەڵەک، سۆلان. (تۆرینا ڤی وەلاتی).

ئەرکەوێن

گوندێکە بە سەر چۆمی (خۆیین)ەوە لە ناوچەی گەڕووسی کوردستانی رۆژهەڵات.

مانای

1. لەناونەچوو، هەمیشەماو؛ 2. بە هەورامی مان: واتە: بنەماڵە، یانە و شوێنەمێنگە، وەکوو هەورامان: واتە بنەماڵە یان خانەدانی ئەهووراییەکان؛ 3. کۆی مان دەبێ بە مانان کە واتاکەی دەبێتە: وێکچوو، لە شێوەی‌، وەکوو: ئێمە مانان؛ 4. لە گاتاکانی زەڕدەشتدا کە بە زاراوەکانی کەڵوڕیی و هەورامی و نیوەزاراوەکانی جافی و سنەیی نووسراون، مانا یان مانای، واتای پەروەردگار و یەزدان دەدا؛ 5. مانای نێوی هەوارگەیەکە لە هەورامان.

نەچیر

ئەو گیانلەبەرەی کە راو دەکرێ، دەسکەوتی راو.

کۆکۆ

نێوی گوند و تیرەیەکی کورده لە باشووری کوردستان .

زاویتە

1. نێوی دۆڵ و شارۆچکەیەکە لە بادینان لە کوردستانی ئێراق؛ 2. بای ساردی رۆژەڵات.

هەوێردە

مەلێکی دەنگخۆشی قەڵەوی کونجی کونجییە کە لە ڕیشۆڵە زلترە و عاشقی هەرزنە و لەناو دەخڵ و دانی مەزرایە زۆرتر دەگەڕێ.

ڕۆندک

رۆنتک، فرمێسک، ئێستر، ئەسر، ئەسرین.

ئامه‌د

1. ئامات، ئامه‌د، ئامێد، نێوی کۆنی شاری دیاربه‌کره‌؛ 2. گوندێکه‌ له‌ نێوان مهاباد و سه‌رده‌شت له‌ کوردستان.

هاولان

هاوهێلانە، هاوماڵ، هاوبەش.