مەرسین

پشاوتن، گرمۆڵکردن، گوڵۆڵەکردن.

تەنکە

1. تەنک، ناسک، زراڤ؛ 2. مووی نەپڕ، مووی تەنک؛ 3. سەربەندی گۆرانییەکی گەلێریە.

سوارە

1. سوار؛ 2. زاڵ، سەربەران؛ 3. سوواری ئەسپ؛ 4. دەستەی سوواران.

زمناکۆ

کێوێکە لەلای رۆژهەڵاتی شاری (دەربەنیخان) لە کوردستانی باشوور.

ژیان

ژی، گوزەران، زینگی، زیندەگی.

کارس

هەرزن، هەرزنە گەورە، دانوولەیەکی خۆڵەمێشیییە کە تامی تاڵە و ساقەت و گوڵەکەشی وەکوو جۆیە.

ڕۆژەن

رۆژن، رۆچنە.

ئیلام

ئالام، ئەیلام، ئیلام: بە زاراوەی ئاوێستایی مادی، واتە جێگای هەڵاتنی خۆر. هەرێمێکە لە کوردستان کە یەکێ لە زێدە کۆنەکانی کورد بووە لە درێژەی مێژوودا؛ زمانی خەڵکی ئیلام زاراوەیێکە لە زمانی کوردی کە پێیدەگوترێ: کەلهوڕی یان لەکی، بەڵام لە راستیدا دەبێ بە زاراوەی ئیلامییەکان بڵێین: فەیلی یان پالەوی کۆن کە هەمان زاراوەی کەلهوڕییە و زمانی گاتاکانی زەڕدشتە؛ ئیلام لە کۆندا بەر لەوەی کە ببێ بە ئوستان پێی گوتراوە: پشتکۆ؛ ئیلام لە کۆندا دەوڵەتێکی گەورە بووە و پایتەختەکەی شووش بووە، ئەو دەوڵەتە لە سەردەمی خۆیدا داگری: خووزستان و لورستان و پشتکۆ و کێوەکانی بەختیاری بووە؛ سنووری دەوڵەتی ئیلام لە رۆژهەڵاتەوە رۆباری دیجلەوە بووە و لە رۆژاواوە ویلایەتی فارس یان شیراز، لە باکوورەوە شارەکانی بابل و هەمەدان و لە باشووریشەوە کەنداوی فارس و بووشار، شارە بەنێوبانگەکانیشی: شووش و ماداکتۆ و خایدالوو، خاڵدا، یان (خوڕەماوا)ی ئێستا بووە. خەڵکی ئیلام زمان و خەتی تایبەت بە خۆیان هەبووە و بتپەرست بوونە. مێژووی ئەم دەوڵەتە سێ سەردەم بووە: سەردەمی یەکەم، هاوسەردەمی سۆمەرییەکان و ئەکەدەکان، سەردەمی دووهەم، هاوسەردەمی بابلییەکان و سەردەمی سێهەمیش هاوسەردەمی ئاشووریەکان بوونە، بەڵام ساڵی 645 ی بەر لە زایین بە دەست ئاشوورییەکان دەوڵەتەکەیان هەڵدەوەشرێ؛ دوای ئەوە ئیلامییەکان کە بە لۆلۆییەکانیش نێوبراون، لەگەڵ مادەکان و تیرەکانی دیکەی کوردستان یەک دەگرن و لە ساڵی 580 ی بەر لە زایین ئاشوورییەکان لەناو دەبەن و دەوڵەتی ماد دادەمەرزێنن. آلام، آیلام، ایلام: در زبان اوستایی مادی، یعنی: جای برآمدن آفتاب. استان یا منطقەایست در کوردستان که یکی از قدیمیترین منطقەهای کوردنشین بوده در طول تاریخ؛ زبان مردم ایلام لهجەایست از زبان کوردی که کلهری یا لکی خواند میشود، ولی در واقع باید لهجە ایلامیها را فیلی یا پهلوی قدیم که همان لهجە کوردی کلهریست نام برد، یعنی همان زبان گاتاهای زرتشت؛ ایلام قبل از اینکه به استان مبدل گردد آنرا پشتکوه مینامیدند؛ ایلام در قدیم دولتی بزرگ بوده که پایتخت آن شوش بودەاست؛ این دولت در زمان خود شامل شهرهای زیر بودەاست: خوزستان، لورستان، پشتکوه و کوههای بختیاری؛ مرز دولت ایلام از مغرب رود دجله، از مشرق ولایت فارس یا شیراز، از شمال بابل و همدان و از جنوب خلیج فارس و بوشهر بودەاست؛ شهرهای مهم ایلام نیز: شوش و ماداکتو و خالدا، خایدالو یا خرم آباد بودەاست؛ مردم ایلام زبان و خط مخصوص به خود را داشتەاند و بتپرست بودەاند. تاریخ دولت ایلام به سه عصر تقسیم میشود: عصر اول همزمان با سومریها و اکدیها، عصر دوم: همزمان با بابلیها و عصر سوم: همزمان با آشوریها. ولی سال 45 قبل از میلاد بدست آشوریها دولت ایلام منقرض میگردد.

ڕەوەک

رەوک، سرک، تۆڕ.

ساوا

1. تازەزێ، تازەپێگەییشتوو؛ 2. سەوزایی تازەدەرهاتوو.