هەڤرس

هورس، وەرس، هەڤریست، هەڤریسک، عەرعەر، دارێکە وەک سنەوبەر، چەند جۆرە و لە خاکی شێداردا دەڕوێت کە لە گوڵ و لم پێک هاتبێت، هەروەها لە خاکی وشکی بەردەڵان و چەوریشدا کە بەردەوام هەتاو لێی بدات، دەڕوێت؛ هەڤرس بە تۆو و بە قەڵەم دەڕوێت و پاش ساڵێک ڕیشە دادەکوتێ. لە ناوچە ساردەکانی ئاسیا و ئورووپا و ئامریکا و ئامریکای باکووریی زۆرە و لە کوردستانیش لە ناوچە شاخاوییەکان زۆرە؛ جۆرەکانی ئەم دارە، هەمیشە سەرسەوز و بۆنخۆش و ستوونیی و قیتن، گەڵاکانی لە شێوەی دەرزین، بەرەکەی لەپێشدا سەوزە، بەڵام کە پێدەگات لە ترێ دەچێت، لە دۆژ مانگی ڕەشەمە و خاکەلێوەدا گوڵ دەکا، داری هەڤرس لە درووستکردنی تەختەی شوورە و پەرژین و هێڵی قەتاری ڕێئاسندا کەڵکی لێوەردەگرێت، هەڤرسی وا هەیە کە 70 تا 100 پێ هەڵدەچێ، هەڤرسی واش هەیە کە 6 پێ زیاتر هەڵناچێ.

هەلین

وشەیەکی کرمانجییە، 1. حەلین، حەلیان، توانەوە؛ 2. بەرزی کەوە‌؛ 3. بیبە، لابە.

ئاودێر

ئاودەری باخات و مەزرا.

پەرۆش

خەم، داخی دڵ.

پێروو

1. ئەستێرەی کۆ؛ 2. منداڵی پاگرتووی فێرە رۆییشتن.

ئەسپەرێز

نێوی گوندێکە لە لای گوندەکانی (نگڵ) و (میانه)‌ی سەر بە هەورامان، لە نێوان سنە و مەریوان لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان.

پاشین

هەرەدوا، دوایین، دواگین.

ڕەژان

1. چاورشتن؛ 2. مووڕەنگکردن.

پەیاک

داشی شەترەنج، پیادەی شەترەنج.

هاونیاز

دوو کەس کە خواست و مەبەستیان یەکێ بێ.