تۆژاڵ

1. تۆزقاڵ، کەمێک، بڕێک؛ 2. تۆژگ، توێژاڵ، تۆژاڵک، پێستی ناسک یان سەرتۆی ماس؛ 3. جێگای تۆو، جێگای دانەوێڵە.

پەروەر

بەخێوکەر. وەکو: (وڵاتپەروەر)

ترووسکە

بریقە، برووسکە.

ئافتاو

هه‌تاو، خۆره‌تاو، رۆژ، رۆجیار، خوه‌رشی، رۆژی به‌رانبه‌ری مانگی عاسمان.

ڕەنگینە

1. کۆی وشەی (رەنگین) ە واتە رەنگاوڕەنگ، خوشیک؛ جووانچاک؛ 2. سەربەندی گۆرانییەکی کوردییە بە زاراوەی کەڵوڕی.

دیاوەشت

شێخ موحەممەد مەردۆخی کوردستانیی لە (تاریخ کورد و کوردستان) دا نووسیویە: نێوی کۆنی کێوێکە لە ((جبال الاکراد)) لە سووریە، بەڵام ساڵی 1963 کە بەعسییەکان لە سووریە هاتنە سەر دەور، ئەم نێوەیان گۆڕی.

بەرکان

نێوی هۆزێکی کوردە لە کوردستان.

شاران

ملوانکە یان گەردانەی لە گوێز و بادام.

ئامانۆس

نێوی چیایەک بووە لە ئاسیای بچووک لە لای ئەسکەندەروونی باکوور‌ی کوردستان کە دواتر ئەم نێوە بەسەر (سۆباری) یەکاندا کە تیرەیەکی کورد بوونه دابڕاوە.

شۆڕەسوار

سووارکاری باڵابەرز و سووارچاک.