دیمەن

چاوه‌دیار، به‌رجه‌وه‌ن.

تەنیلە

بەخەرەک رێسراو، وەکوو: بەرماڵ و مەوج.

ژێکان

نێوی کێوێکە لە ناوچەی بینگۆڵ لە باکووری کوردستان.

دیاری

سەوقات، پێشکەشیی، نیشانە.

ئەسمەهان

نێوی خوشکی فەرید ئەترەشی گۆرانیبێژی عەرەبی بە بنەچە کوردە کە لە بنەڕڕەتدا لە کوردە درووزییەکانی لوبنانن کە لە هۆزی جونبەڵاتن. وشەی جونبەڵاتیش بە عەرەبیکراوی وشەی جانپۆڵایە کە یەکێ لە هۆزە بەنێوبانگەکانی کوردن لە لوبنان.

میلکان

جێگای چادر و چێخبەرپاکردنی خێڵاتی کورد.

میدیا

1. ماد، مەدیا، میدیا، نێوی دەوڵەتی مادەکان بووە؛ 2. ئەو شوێنەی کە مادەکانی لێ ژیاون؛ (میدی) یەکان لە رەگەزی هێند و ئورووپی بوونە و لە سەدەی نۆیەمی بەر لە زایین، لە ‌رۆژهەڵاتی زەلیای کاسپین یان قەزوێنەوە چوونەتە رۆژاوای باکووری کێوەکانی ئێران واتە وڵاتی (میدیا) و وردەوردە دەسە‌ڵاتیان بە سەر دراوسێکانیشیاندا پەیدا کردووە و لە کۆتایی سەدەی هەشتەمی بەر لە زایین، حوکوومەتێکی سەربەخۆیان دامەزراندووە و نەتەوەی پارسیشیان خستۆتە ژێر دەسە‌ڵاتی خۆیان و شاری هەگمتەنا یان هەکمتان، هەمەدان) ی ئێستایان کردووە بە پایتەخت، بەڵام ساڵی 550ی بەر لە زایین بە دەست کوورشی هەخامەنشی بەزیون و لە دەسە‌ڵات کەوتوون. وشەی ماد دواتر لە سەردەمی ساسانییەکاندا بووە بە (مای) و پاشان عەرەب کردوویەت بە (ماه)، بۆ میناک بە دینەوەریان گوتووە: ماه بەسرە و بە نەهاوەندیش: ماه کووفە! بڕوانه بۆ وشەی ماد.

ژوولیان

ژاکان، سیسبوون.

سنوور

کەوشەن، هێڵی ناوەڕاست دوو مڵک، تخووب، مەرز.

سەرخاڵ

خاڵی سەر گۆنا، خاڵی جوان و خڕ.