پاوێرە

نێوی کوردیی گوندێک بووە لە باکووری کوردستان کە دەوڵەتی تورک گۆڕیویە و نێوی تورکیی لە جێی داناوە.

سۆما

1. ئاسۆ؛ 2. تین و هانای چاو؛ 3. تروسسکەی رووناکیی لەدوور، رووناکیی دیتن؛ 4. ناوچەیەکە لەلای خوارووی ورمێ لە برادۆست لە رۆژهەڵاتی کوردستان.

سمێران

گوندێکە نزیک لە (حەسەناوا) ی کولیایی لە ناوچەی سنە.

سۆنی

چیایەکە دەکەوێتە نێوان شۆشمێ و تەوێڵێ و نەوسوو، لە رۆژهەڵاتی کوردستان.

گەیلان

گالان، گێڵان، گوند و دەشتێکە لە ناوچەی هەولێر لە کوردستان.

داسیلە

داسی بچووک.

بازگر

1. کێوێکە لەلای سەردەشت؛ 2. هێمایە بە چیای سەخت و هەڵەمووت کە مەلگەلێکی وەکوو باز و هەڵۆ و هیدیکە هێلانەی لێدەکەن.

بنژیل

پاژینە، خشوخاڵ و دەخڵودانی بن بێژنگ.

هانە

1. هانکە، کانی، سەرچاوە؛ 2. دنە، هان، هانەهانەی مەدە؛ 3. هەناسە، هانەم بڕیا ئەونە پفم پێدا کرد؛ 4. ئەوەتان، ئەوەتا، هانە ئەو ناوه ‌بۆ خۆیان کایە دەکەن.

سیاناو

نێوی دوو گوندە کە یەکێکیان کەوتۆتە لای مەریوان لە سەر سنووری دەسکردی نێوان باشوور و ڕۆژهەڵاتی کوردستان، ئەوی دیشیان کەوتۆتە نێوان سنە و کامیاران.