سۆسار

مەلێکی ماسیخۆرە، لە باکووری کوردستان لە لای وان هەیە.

کاردۆک

بڕوانە کاردۆخ.

سەکر

1. داخستن، پێوەدانی دەرگا و پەنجەرە؛ (دەرگاکە سەکر کە)؛ 2. پاشماوەی (سەکا)کانن و (سەکا) یەکێک لە تیرە گەورەکانی رەگەزی ئارین کە لە ریزی ماد و پارتدا نێو دەبرێن؛ سەکاکان لە کۆندا لە سیستان و ئەفغانستان و مازندەراندا بڵاو بوونەتەوە. لە دوای ئەوەی کە تیرەی مانایی زیاتر لە چووار ساڵان حوکوومەتیان کرد، شکست دەخۆن و ماوەیەک حکوومەت دەکەوێتە دەست سەکاکان. سەکاکان لە بەرانبەر شاری زێوە یان زێویە کە لە کوردستاندایە و یەکێک لە گەورەشارەکانی مانایی یەکان بووە، شاری سەقز ساز دەکەن. وشەی سەقز یان سەکز لە وشەی سەکا وەرگیراوە. پاشان وردەوردە سەکاکان بوونەتە کورد و نێویان لە مێژوودا بە سەکر بڵاو بۆتەوە. هەندێ کەسیش پێیان وایە کە (شکاک)ەکان پاشماوەی (سەکا)کانن کە لە ورمێ و دەور و بەریدا دەژین و خاکی کوردستانە.

لێزمە

رێژنە، رەهێڵە، شەس لاسامەی باران.

هاوا

نێوی کێوی دەماوەندە لە ئاوێستادا.

ئازێ

وشه‌ی خۆشه‌ویستی و کورتکراوه‌ی (ئازیز)ه‌.

بەسنا

شەتەکدا، توند بەستن.

سەرسنگ

1. سەرسینە، هەوار یان گوندی سەر سینگی شاخ و کێو؛ 2. شار یان گوندی لە سینەی چیادا هەڵکەوتبێ؛ 3. سەیرانگا و شارۆچکەیەکی خۆشە لە ناوچەی بادینان لە کوردستانی باشوور.

شۆخان

1. کۆی شۆخ، شۆخوشەنگ، جووان و چەلەنگ؛ 2. سپیندار؛ 3. شاخ تێهەڵدان.

مەرسین

پشاوتن، گرمۆڵکردن، گوڵۆڵەکردن.