ئادۆ
له کۆندا نێوی خودای با بووه. ئهم نێوه لهناو کوردهکانی کوردستانی رۆژاوا و لوبناندا وافره. بڕوانه وشهی ئاد.
چیلان
1. ئهنگوچکهی سۆرانی باریک؛ 2. قفڵ و کلێڵ.
چراڤ
چڕاو، ههڵدێر، تاڤگه، سۆلاڤ.
تاڤار
نێوی کوردیی گوندێک بووە لە باکووری کوردستان کە دەوڵەتی تورک گۆڕیویە و نێوی تورکیی لە جێی داناوە.
کاژە
1. بنەی کاروان لە دەشت؛ 2. رەبەت، بۆسەی راوچی؛ 3. ئێسکەسەر؛ 4. کاژە، توێکڵ، توکوڵ، پەترۆ؛ 5. نێوی گوندێکە لە کوردستان.
ڕۆنەر
دانەر، درووستکەر.
حەیران
1. ئاشق، ئهویندار؛ 2. مهقامێکی کوردییه که زۆر کۆنه و دهگهڕێتهوه بۆ سهردهمی زهڕدهشتییهکان.
هاوا
نێوی کێوی دەماوەندە لە ئاوێستادا.
ئاترۆ
به ئاوێستایی ئهتهر، به پالهوی ئاتۆر و ئاتهخش، ئهم وشهیه له وشهی ئاترۆپاتین یان ئازهربایجانی کۆن وهرگیراوه. له سهردهمی مادهکاندا به خاکی موکریانی ئهوڕۆیان گوتووه: مادی بچووک و پاشان ئاترۆپاتین یا ئاترۆپاتهگان یا ئازهربایجان، که ئهوڕۆکه دهڵێن موکریان.
وەردان
1. بەردان، بەرەڵاکردن؛ 2. لێزیادکردن، خستنەسەر؛ 3. وەردبڕین، زەوینێک کە دووجار بکێڵدرێ.