کاکەس

نێوی شارۆچکەیێکە لە ناوچەی کووت لە باشووری کوردستان، کە کوردی فەیلی تێدا ژیاوە، بەڵام کوردەکەیان بە تاوانی شیعەبوون لە لایەن حوکوومەتی (بەعث)ەوە لەو شارە وەدەر ناو‌ و ئەو شارەیان کردە شارێکی‌ عەرەبنشین.

ئەوەجە

پێویست، ئاتاج.

دێراو

گۆل، زه‌وینی چاڵکراو بۆ بێستان و ئاودێران.

ئه‌رده‌م

نێوی تیره‌یه‌کی کورده‌ له‌ باکووری کوردستان.

گلارا

گلارە، سۆمای چاو، بینایی.

باتاس

1. گوندێکە لەلای حەریر لە ناوچەی شەقڵاوە لە باشووری کوردستان؛ 2. دوور نییە، ئەم نێوە لە بنەڕەتدا بەیتئاس بووبێ، واتە لە دوو وشەی (بەت بەمانای خوداوەند و ئاس بەواتای مەڵبەند) درووست بووبێ، کە پێکەوە دەبێتە: مەڵبەندی خواوەندی بەر لە زەڕدەشت. بڕوانە سان؛ بڕوانە بۆ بەێتاس.

ئاوێستا

1. بنەما و بنەڕەت؛ 2. پەنا و داڵدە؛ 3. نێوی کۆپەڕەکەی زەڕدەشتی پەیامهێنی ئاوێستا.

بابوونە

گیایەکە سەرەبەهاران دەردێ و گوڵێکی سپی دەکا و ناو گوڵەکە زەردە. گوڵە بابوونە.

بەواز

خۆشحاڵ و بەکەیف.

ئامێدی

ئامات، ئاماد، ئامێد، شارێکی خۆش و دڵگیره‌ له‌ سه‌ر لووتکه‌ی چیایه‌کی به‌رز، به‌رانبه‌ر به‌ سیلاڤ، یان سۆلاڤ له‌ کوردستانی باشوور. خه‌ڵکی ئه‌م شاره‌ زۆربه‌ی مه‌سیحی بوون و به‌ر له‌ هێرشی ئیسلام بۆ سه‌ر کوردستان چوونه‌ته‌ سه‌ر ئه‌و چیایه‌ و ئه‌و شاره‌یان له‌وێ ساز کردووه‌. بۆ چوونه‌ ناو ئه‌و شاره‌ ته‌نیا یه‌ک رێگا هه‌یه‌، ئه‌ویش له‌ چیایه‌کی به‌رانبه‌رییه‌وه‌ بۆی ده‌چێ، ده‌نا چووار ده‌وری تا ده‌گاته‌ ئه‌و رێیه‌ی که‌ ده‌چێته‌ سه‌رێ بۆ شاره‌که‌، لێژ و هه‌ڵدێر و قه‌دپاڵی هه‌زاربه‌هه‌زاره‌ و خواره‌وه‌شی چۆمی گه‌وره‌یه‌، به‌ڵام سه‌دام حسێن، بۆ به‌رژه‌وه‌ندی خۆی و ترس له‌ پێشمه‌رگه‌ رێگایه‌کی دیکه‌ی لێ کرده‌وه که‌ له‌ باری مێژوویییه‌وه‌ بایه‌خی هێنا خوارێ‌. بڕوانه‌ ئامێخ.