تایبەت

زمان و ئەدەب

بڕگە گرینگەکانی کتێبی "لە ستایشی ژیاندا" – ئەزموونەکانی ڕەفیق سابیر – بەشی 3

رۆڵی رەفیق سابیر لە روونکردنەوە و گێڕانەوەی نەریتە زاڵ و باوەکانی کۆمەڵگای کوردی نیوەی دووەمی سەدەی بیستەم

بڕگە گرینگەکانی کتێبی "لە ستایشی ژیاندا" – ئەزموونەکانی ڕەفیق سابیر – بەشی2

رۆڵی ڕەفیق سابیر لە ڕوونکردنەوە و گێڕانەوەی نەریتە زاڵ و باوەکانی کۆمەڵگای کوردی نیوەی دووەمی سەدەی بیستەم

١٠٠٠ پرسیار

لەگەڵ هەستانەوە، مێشکی پڕ بوو لە پرسیار. چ جلێک لەبەر بکەم، ئایا دەرەوە ساردە یان نا؟ چاکەت لەگەڵ خۆم ببەم یان نا؟ لە کام کۆڵانەوە بچم؟ داخۆم باوەڕم لەگەڵ خۆم ببەم یان نا؟ با کەس لێم نەپرسێت، بۆچی نامەوێت ئەو بم. مرۆڤێکی ئێسکقورسە، ئیتر بەس نییە.

لە کۆمەڵگاوە بۆ سیاسەت و ئەدەب - ئەزموونەکانی رەفیق سابیر – بەشی1

تەنانەت لە چوارچێوەی شیعری نوێی کوردیدا زمانی ڕەفیق سابیر زمانێکی جیاواز بوو لەو زمانە ناسراو و شێوە تەعبیر و ڕستەسازییانەی کە شاعیرانی هاوکاتی خۆی و پێش خۆی لە شیعردا دەکاریان کردبوو. ئەو حەولی دا بە ڕۆچوونە نێو قووڵایی واتای زمانەوە، لایەنێکی تازە لە وزەی شاراوە و توانایی زمان دەرک بکا، بدۆزێتەوە و لە شیعردا جێی بکاتەوە. ئەزموونێک کە پێش ئەو لە بواری شیعری کوردیدا نەکرابوو.

کورمانجیی ئەرمەنستان – بەشی دووەم

ئێستا لە ئەرمەنستان کۆمەڵگەی ئێمە بۆ دوو بەش دابەش بووە، یەکێکیان دەڵێت بە کوردیی کورمانجی قسە دەکەین، ئەوی تریش دەڵێت بە ئێزدی قسە دەکەین. پێویستە ئاماژە بەوە بکەین کە هیچ جیاوازییەک لەنێوان زمانەکانیاندا نییە.

کورمانجیی ئەرمەنستان – بەشی یەکەم

گرینگیی بەرهەمهێنانی دەقی کوردی لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکاندا

"ئەدیب" شاعیرێکی بە توانا و کەمتر ناسراوی موکریان

 شیعری مەلا ڕەسووڵ میراتی شیعری موکریانی دوای وەفاییی پێوە دیارە. بە داخەوە مەلا ڕەسووڵی ئەدیب بە هۆی نالەباریی ژیانی و ئەو هەموو ئاڵوگۆڕەی کە لە ژیانیدا بەدی هاتووە بەشێکی کەم لە شیعرەکانی بڵاو بوونەتەوە.

کتێبی "بەربەرۆژ" ڕەنگدانەوەی "سەرێکانی"یە

ئێمە لەم بابەتەدا کتێبی نووسەری هێژا "ناریمان ئەڤدکێ" بە ناوی "بەربەرۆژ" (بریندارەکان بەرەو خۆر دەچن) بە ئێوە دەناسێنین.

کاریگەریی چیرۆکەکان لەسەر تێکەڵبوونی منداڵان لەگەڵ خێزان و کۆمەڵگە

هەڵوێست و کەسایەتیی منداڵان لە خوێندنەوەی چیرۆکەکاندا

بۆچی دەگوترێت زمان بنەمای ناسنامەیە؟

لە خاڵێکدا دەتوانین بڵێین ئێمە نەتەوەیەکین کە زمانی تایبەتی خۆمان هەیە و دەتوانین بە زمانەکەمان ناسنامەی نەتەوەکەمان پێناسە بکەین

گۆڤاری کوردیی منداڵان

گۆڤاری کوردیی منداڵان درەنگتر لە گۆڤارەکانی جیهان دەرکەوتن. ئەمەش یەکێکە لە هۆکارەکانی دواکەوتنی بڵاوبوونەوەی ئەدەبیاتی کوردیی منداڵان. گۆڤاری "گروگاڵی منداڵانی کورد" ساڵی ١٩٤٦ لە سەردەمی کۆماری کوردستان لە شاری مەهاباد دەرچوو و بەڕێوەبەرەکەی "قادر مودەڕسی" بوو. تەنیا سێ ژمارەی ئەم گۆڤارە بڵاو کرایەوە و بەردەوام نەبوو.

کوردشۆپ دووهەم خەڵاتی ”زارا” بۆ خزمەت بە زمانی کوردی پێشکەش دەکات

رێکخراوی کوردشۆپ لە سەرەتای ساڵی 2024دا، دووهەم خەڵاتی زارا  بۆ خزمەت بە زمانی کوردی پێشکەش دەکات.

مەلای جزیری لە ئاسمانەوە تا زەوین - بەشی 2

لە قەسیدەی سەد و نۆهەمدا کە بە "شەبچراغی شەبی کوردستان" ناسراوە، تایبەتمەندییەکی دیکەش زیاد دەبێ بە کۆی سامانی جوانیناسیی مەلای جزیرییەوە. ئەویش ئەوەیە کە ڕاستەوخۆ مەلای جزیری نێوی وڵاتێک بەنێوی کوردستان لە شیعرەکانیدا تۆمار دەکا و عاشقی خانمێکی کوردستانییە.

مەلای جزیری لە ئاسمانەوە تا زەوین - بەشی 1

ئەدەبیاتی عیرفانی لە نێو کورددا، پێشینە و مێژینەیەکی زۆری هەیە. ئەو چەشنە لە ئەدەبیات لە شیعری شاعیری گەورەی کورد "مەلای جزیری"یەوە دەست پێدەکات. لە غەزەل و قەسیدەکانی مەلای جزیریدا، ئەوپەڕی ئەوینی عارفانە و ڕوانینی عاشقانە بۆ دیاردە سەروسرووشتییەکان دەبینین.

کاریگەریی چیرۆکەکان لەسەر پەیوەندیی منداڵان لەگەڵ خێزان و کۆمەڵگە

پەروەردە لە ڕێگەی چیرۆکەکانی پێش قوتابخانە، یەکێکە لە ڕێگا سەرەکییەکان کە بۆ دابینکردنی دواڕۆژی منداڵان، دەبێتە یارمەتیدەر.

زمانی چیرۆکەکان وەک وشە و ڕستە – ٢

کاتێک کەسێکی گەورە ئەم چیرۆکە بخوێنێتەوە، ڕەنگە جێگەی سەرنجی نەبێت، بەڵام منداڵان وەها نین. منداڵان زۆر پرسیارکەرن و پرسیاری سەیروسەمەر دەکەن.

ئەحمەد هەردی ئارتۆر رێمبۆی کوردان

خوێندنەوە لە کوێ ماوە؟

لەسەر ناوی دیوانی ئەدەبی لە قامیشلۆ و کۆبانی هۆڵی خوێندنەوەمان کردووەتەوە، ئێمە مانگانە یەک دوو کتێب دەخوێنینەوە و پێکەوە هەڵسەنگاندنیان بۆ دەکەین، بەڵام کۆبوونەوەکە لە ٩-١٠ کەس تێناپەڕێت.

زمانی چیرۆکەکان وەک وشە و ڕستە – ١

چیرۆکەکان بۆ فێرکردنی منداڵان ڕێگایەکی زۆر باشن و فێری چەندین وشە و زاراوەی نوێ و هەروەها بیرۆکەی جیاوازیان دەکات.

لە "کۆماریخوازی"ی شاعیرانی کوردەوە بۆ "ئانتی‌کۆمار" بوونی شاعیرانی فارس

هەڵسەنگاندنی دوو شیعر کە لە سەردەمێکدا بۆ سیستەمی کۆماری نووسراون لە لایەن شاعیرێکی ناوەندنشینی وەک میرزادەی عیشقی و شاعیرێک کە لە شارێکی دوور لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان دەژی، زۆر شتی تازەمان بۆ ڕوون دەکاتەوە. بە هۆی ئەوەی پێکهاتەی کۆمەڵایەتیی خەڵکی کوردستان هەر لە پێش شۆڕشی مەشڕووتەی ئێرانەوە، پێکهاتەیەکی سیاسی بوو، خەڵکی چاکتر لە گەندەڵییەکانی سیستەمی پاشایەتی دەگەیشتن.

وێنە و ڕەنگ لە چیرۆکی منداڵاندا

منداڵان هەستیارن و خەیاڵی بێ سنووریان هەیە. ئەوان بە هەستەکانیان سەیری شتەکانی دەوروبەریان دەکەن و دەکەونە ژێر کاریگەرییانەوە.

کاریگەریی ئەرێنی و نەرێنیی چیرۆکەکان لەسەر خەیاڵی منداڵان - ٢

لەو چیرۆکانەدا، هەرگیز باسی پیاوێکی خراپ ناکرێت، بەڵکوو هەمیشە باسی ژنێکی خراپ و باوەژنێکی خراپ و قەرەچی دەکرێت. ئەمە لە چییەوە سەرچاوە دەگرێت؟!
ئایا دەتهەوێت ئاگاداری دوایین بابەت و هەواڵەکانمان بیت؟
تکایە بڕیار بدە!