تایبەت

مێژوو

قەڵای هەڵۆخان لە شاری مەریوان

ئەم قەڵایە دواتر بە قەڵای "مەریوان" ناوبانگی دەرکرد و بۆ ماوەی ٣ سەدە ناوەندی سەرەکیی حکوومەتی بابان و ئەردەڵانەکان بووە. کێوی ئیمام بەسەر دەشت و شاری هەنووکەییی مەریواندا زاڵە.

خوڕەماوا و قەڵای فەلەکولئەفلاک

لە شوێنی ئێستای خوڕەماوادا و لە سەردەمی عیلامییەکاندا شارێک بە ناوی "خایدالوو" هەبووە و شاری "شاپوورخاست" بە فەرمانی شاپووری دووەم لەسەر وێرانەکانی ئەودا ساز کراوە. ئاسەوارە کۆنە بەجێماوەکان پیشان دەدەن کە خوڕەماوا یەکێک لە شارە گرینگەکانی سەردەمی ساسانییەکان بووە و قەڵای فەلەکولئەفلاک هێمای ئەم شارەیە.

کەنیسەی مێژووییی دایە مەریەم لە شاری ورمێی ڕۆژهەڵاتی کوردستان

لە تەلارسازیی کەنیسەی دایە مەریەمدا مرۆڤ دەتوانێت شێوازی تەلارسازیی سەردەمی ساسانییەکان بەباشی ببینێت. هەروەها لەنێو بینای کەنیسەکەدا نیشانەگەلێکی هاوبەش لە پەرستەگەی ئاگری ساسانییەکانیش هەیە.

شاری ماکۆ و قەڵا مێژووییەکەی

لە ۲۵۰ هێکتاری قەڵا مێژووییەکەی ماکۆ، هەتا ئێستا لەسەر ۷۵ هێکتاری لێکۆڵێنەوە کراوە و شوێنەوارناسان هەوڵیان داوە بە شێوەیەکی ورد لەسەر ئەو ۷۵ هێکتارە بکۆڵنەوە و گرینگیی پێ بدەن.

قەڵای خۆشاو، قەڵایەکی سەردەمی ئۆرارتۆیی لە باکووری کوردستان

قەڵای خۆشەب یان خۆشاب مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی ئورارتۆییەکان و لە دوو بەش پێکدێت: ناوەوە و دەرەوە، کە بەشی دەرەوەی لە باکووری قەڵای ناوەوە هەڵکەوتووە.

مێژووی بنەماڵەی وەکیل لە ناوچەی ئەردەڵان

شۆڕشی ئاگری و بەرخۆدانی شێخ زاهیر

ئاروون ئاوا، شارێکی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە چەندین ناوی جیاواز لە مێژوودا - بەشی 2

ڕاگواستنی زۆرەملێی کوردان لە لایەن دەوڵەتی تورکیاوە لە ساڵی 1916

ئاروون ئاوا، شارێکی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە چەندین ناوی جیاواز لە مێژوودا - بەشی 1

پێویستیی قوتابخانە و سیستەمی پەروەردە لە نووسینی دکتۆر مستەفا شەوقی قازی زادە دا - بەشی 2

پێویستیی قوتابخانە و سیستەمی پەروەردە لە نووسینی دکتۆر مستەفا شەوقی قازی زادە دا – بەشی 1

دکتۆر شەوقی دەرکی بە پێویستیی دامەزراندنی قوتابخانە لە سەر شێوەی نوێ لە کورستان کردووە. لە کوردستانێک کە ئەو سەردەم لە ژێر هەیمەنەی ئاغا و شێخ و مەلا دا بووە و هەر کام لەو سێ چینە بە نیاز و ویست و ئارەزووی خۆیان ڕەفتاریان لەگە ڵ ڕەشاییی خەڵک کردووە. جودا لەوەش، تا ئەوکات خوێندن و زانیاری و سەواد، لە پاوانی ئەو سێ چینەدا بووە.

شارێک لە باکووری کوردستان، شوێنەواری 22 شارستانییەتی لێیە

شاری ئانی نزیکە لە شاری قەرس لە هەرێمی سەرحەدی باکووری کوردستان و شوێنەواری ٢٢ شارستانییەتی لێ بەجێ ماوە. شاری ئانی، ٤٥ کیلۆمەتر لە ڕۆژهەڵاتی شاری قەرس دوورە. مەزندە دەکرێت لە دیوارەکانی شاری ئانیدا ٢٤ دەروازە هەبووبێت. بەڵام ئەمڕۆ تەنها ٧ دەروازە لەو ٢٤ دەروازەیە لەسەرپێ ماونەتەوە. دەرگای چوونە ژوورەوەی قەڵای ئانی دەروازەی شێرە.

ئەستوونێکی دووهەزار ساڵەی گردی تەیرێ ڕەش لە باکووری کوردستان داڕما

"گردی تەیرێ ڕەش" کە دەکەوێتە ناوچەی کۆلیکی سەمسوور، شوێنەوارێکی مێژووییی گرنگە و پێش ٢ هەزار ساڵ لەلایەن دەوڵەتی کۆماگەنەی کوردەوە دروست کراوە. گردەکە بە کۆکردنەوەی بەرد تا ٢٠ مەتر بەرزکراوەتەوە.

ڕۆژنامەی ژیان، سەرمایەیەکی مێژوییی ڕۆژنامەگەریی کوردی

بە ڕوونی دیار نییە کە لە سەرەتای دەرچوونی ژیاندا کێ سەرنووسەر بووە. "جەمیل سائیب" سەروتار و چەند وتارێکی سیاسیی لە ژمارە سەرەتاکانیدا نووسیوە، خوێنەر وادەزانێ ئەو سەرنووسەری ڕۆژنامەکە بووە، بەڵام پاش چەند ژمارەیەک دەنگی نەماوە. بەشدارییەکەی لە نووسینەکانی ڕۆژنامەکەدا، وەکوو بەرچاو دەکەوێ هەر بە درێژەپێدانی چیرۆکی ”لە خەوما“ بووە. کە لە سەردەمی ژیانەوەدا دەستی پێ کردبوو.

کۆمەڵکوژیی خەڵکی مهاباد لە نێوان دوو بەرداشی عوسمانی و ڕووسدا – بەشی 2

بە درێژایی شەڕ، مهاباد هەشت جار تاڵان کرا و ئێران هیچ بەرگرییەکی لێ نەکرد و مهاباد بوو بە گەورەترین قوربانیی شەڕی یەکەمی جیهانی. کە بەداخەوە یەستاش ئەو قوربانی بوونەی، وەکی باس کرا لە لایەن مێژووە فەرمییەکانی جیهانەوە نەناسراوە بەڵکوو لە مێژ نییە لە بەڵگەنامەکانی کۆنسول و مسیۆنێرە بیانییەکانەوە هێندێک ڕاستی دزەیان کردووەتە دەرێ.

کوردستان لە نیگای "والتێر بێرتۆن هەریس"ەوە

کۆنترین دیمەنی هەڵکۆڵراو لەسەر بەرد لە باکووری کوردستان دۆزرایەوە

کۆمەڵکوژیی خەڵکی مهاباد لە نێوان دوو بەرداشی عوسمانی و ڕووسدا – بەشی 1

یەکێک لە کەسایەتییەکانی ڕووس بە ناوی "لازاریێف" دەڵێ: گوللـەی یەکەمی شەڕی جیهانی و هەڵایسانی ئاوری ئەو شەڕە، لە مهاباد و لە شەڕی نێوان ڕووس و عوسمانی لە شاری مهابادەوە دەست پێ کرا. هەڵمەتی عوسمانی بۆ سەر مهاباد چەند حەفتەیەک پێش شەڕی فەرمیی یەکەمی جیهانی بوو.

دامەزرانی حیزبی بەختەوەریی نەتەوەییی ئێران لە شاری سنەی ڕۆژهەڵاتی کوردستان

حیزبی بەختەوەریی نەتەوەییی ئێران لە شارەکانی سنە، کامێران، قوروە، دێولان، کرماشان، ڕوانسەر، جوانڕۆ، پاوە و نەوسوو چالاکییان دەکرد و نووسینگەی ناوەندیی حیزب لە شاری سنە بوو. بە وتەی سکرتێری دواتری حیزب واتە "غوڵامعەلی مەلەکی" حیزبی بەختەوەریی نەتەوەیی 36000 ئەندامی هەبووە.

"وینستۆن چێڕچیل و کێشەی زمانی کوردی"

تورکیای نوێ لە پاکتاوی ڕەگەزییەوە بۆ پاکتاوی زمانی و کەلتووری - بەشی 2

تورکیای نوێ لە پاکتاوی ڕەگەزییەوە بۆ پاکتاوی زمانی و کەلتووری - بەشی 1

خەڵکی کورد نە تەنیا بۆیان  نەبوو  بەزمانی خۆیان بدوێن، بەڵکوو لە ئەساسدا، بوونی زمانێک بە ناوی زمانی کوردی و نەتەوەیەک بە ناوی کورد و تەنانەت خاک و سەرزەمینێک بە ناوی کوردستان حاشای لێ کرا. بە پانەوە کوردستان بوو  بە ڕۆژهەڵاتی ئەنەدۆڵ و کەس  بۆی نەبوو ناوی کوردستان بەسەر زاردا بێنێ و شوناسی نەتەوەییشیان حاشای لێ کرا و بە تورکە چیاییەکان ناویان برا، کە تورکییان لە بیر چۆتەوە

بەڵگەنامەیەک لەسەر عومری کورت و ناوی درێژی پێشەوا قازی محەممەد

 ئەو بەڵگەنامەیە ڕاستییەکی دیکەش وەدیار دەخا ئەویش ئەوەیە؛ کە پێشەوا ئەگەرچی بۆخۆی هێزێکی گەورەی مەعنەوی و کۆمەڵایەتی و سیاسیی هەبووە، بەڵام سیاسەتمەدارێکی تاکڕەو نەبووە، بەڵکوو بڕوای بە ڕاوێژ و بیری بەکۆمەڵ بووە. پرسی بە چین و توێژە سەردەرچووەکانی سەردەمی خۆی کردووە و لەدوای ئەو پڕۆسانە بڕیاری مێژووییی خۆی داوە و کۆماری کوردستانی ڕاگەیاندووە. بڕیارێک کە تا ئێستاش یەکێک لە خاڵە درەوشاوەکانی ژیانی سیاسیی کوردە.

ئەفسانەی دوڕگەی ئاختامار لە ناو دەریاچەی وانی باکووری کوردستاندا

لە دوڕگەی ئاختاماردا کەنیسەیەکی مێژووییی ئەرمەنی هەیە کە لە ٤٥ کیلۆمەتریی باشووری ڕۆژئاوای شاری وان هەڵكەوتووە و شوێنێکی گەشتیاریی زۆر گرنگە. بۆ ئەو گەشتیارانەی دەیانەوێت سەردانی ناوچەکە بکەن گەشتی بەلەم بەردەستە. مرۆڤ دەتوانێت بە کەشتی بگاتە ئەو ئاختامار و ئە دوڕگەیە یەکێکە لە شوێنە گەشتیارییە بەناوبانگەکانی شاری وانە.
ئایا دەتهەوێت ئاگاداری دوایین بابەت و هەواڵەکانمان بیت؟
تکایە بڕیار بدە!