Taybet

Navdarên Kurd

Şêrko Bêkes; Împratorê Helbestên Cîhanî

Hêmin Helbestvanê Nîştimanî

Adile Xan jina bê tac a Kurdistanê

Ew jina navdar sala 1895an li gel kesekî naskirî yê devera Helebcê yê bi navê “Osman” dizewice. Piştî mirina Mehmûd Paşayê Caf serokayetiya eşîra Cafan dikeve stûyê Osman Paşayê Caf û Adîle Xanim jî dibe hevkarê mêrê xwe.

Mîrê bilûra kurdî Egîdê Cimo û serpêhatiya wî 

Qale Mere, kesekî li ser şeqaman û hunermendekî li ser ewran

Helbestvanê diyar ê Kirmaşanê, Elî Eşref Newbetî yê ku wek Pertew Kirmaşanî tê naskirin

Jiyaname û berhemên Melayê Batê

Navê wî yê rast Hesen Ertoşî ye. Ji ber ku di hin helbest û nivîsên xwe nasnavê Melayê Batê bikaraniye her bi wî navî tê nas kirin û bi wî navî tê zanîn.

Helbestvanê Kurd Seydayê Tîrêj

Helbestvanê kurd di sala 1952’an de bi destê hêzên ewlehiya Rejîma Beis a Sûriyê ve  tê girtin û dîwanek ji helbestên wî yê bi nav bang jî tê ji nav birin.

Dr. Kurdistan Mukriyanî Nivîskar, zimannas û rojnamevan

Dengbêj Reso yê mamostayê dengbêjan

Dengbêjê navdar Reso qet neçûye dibistanê.  Di temenê xwe yê ciwanî de li gundê Gopalan û gundên derdor, şivantiyê dike û debara malbata xwe bi wî awayî derbas dike.

Hozan Şiyar Ferqînî û zehmetiyên jiyana wî

Sala 1998’an rastî nexwaşiya penceşêrê tê.  Hozan Şiyar ji ber sedema nexwaşiya xwe ya penceşêrê di 22 Nîsana sala 2001, li paytexta Swêd Stockholmê jiyana xwe ji dest dide û li navçeya Ferqîn a bajarê Amedê ango cihê ku lê ji dayîk dibe, tê veşartin.

Xan Mihemed Adînepûr hunermendê Kurmancê Xorasanê koça dawî kir

Dengbêjê bi nav û deng yê kurd Kawîs axa

Kawîs Axa di temenê 10 saliyê de bavê xwe winda dike, ango bavê wî koça dawî dike. Herwaha wê demê birayekî Kawîs Axa yê biçûk yê binavê Kino jî hebû ye. Kawîs Axa mirovekî tat bûye.

Cîgerxwîn, helbestvanê tejî li xemên Kurdistanê

Dilşad Seîd, kemanjenê bi teknîkê rojavayî û bi tama folklora kurdî

Malbenda Hunerî ya Mamlê di sala 2021an xelata xwe ya taybet pêşkêşî hunermend Dilşad Seîd kir û rêzek taybet jê girt.

Fîlozofê Kurd ê ku bi biryara sultanekî Kurd hate kuştin

Ev pirtûka yekem pirtûka felsefî ye li seranserê cîhana Îslamî de, ku derbarê  Îşraq de nivîsiye û li hember fîlozofên klasîk û stûnên felsefeyên cîhanê yên weke Efsaneya Arîsto û Eflatûn de sekiniye.

Ehmedê Qazî wergêrekî rojnamevan

Kesayetî û berhema Ehmedê Qazî di çend aliyan de cihê baldanê bû; Ya yekem wekî rojnamevanek ku baştirîn demên temenê wî di kovara Sirûdê de, mîna sernivîser derbas kiriye û helbet di vî warî de jî ya ku destê wî hat encam da û bi qasî destkeftên wî bo civaka Kurdewarî hebûn ku bixwe behra wê neçiniye.

Mûjgan Kawûsî, xebatkara parastina zimanê Kurdî

Mojgan Kavûsî li sala 1976an li bajarê Dêzfûla girêday parêzgeha Xuzistanê li başûrê rojavayê Îranê ji dayîk bûye.

Jiyanameya nivîskar û rojnamevanê ku bû sembola doza Kurd Mûsa Enter

Mûsa Enter ku bi navekî din, weke Apê Mûsa tê nas kirin, her di temenekî biçûk de bavê xwe winda dike û ji aliyê dayîka xwe Fesla Enter ve tê mezin kirin. Dayîka Fesla di salên 1930-1940’an de li Bakurê Kurdistanê yekemîn muxtara jin bûye.

Hadî ziyadînî û temenek tejî ji xulqandinê

Hadî Ziyadînî sala 1956`an li kolana Cewerava ya girêdayî bajarê Sinê ji dayîk bûye. Li sala 1977`an çûye Fakulteya Hunera Ciwaniyê li zanîngeha Tehranê û di bin çavdêriya yekem mamostayê xwe, yanî “Hanîbal El_Xas” ê hunermendê Aşûrî, li gel kûrahiya nirxê nexşeyan nasyarî peyda kiriye. Ji vê demê û vir ve ew yek ji çalak tirîn wênekêş û peykersazan li asta welatê Îranê de ye.

Mesûd Mihemed ê yasanas, bîrmend, zimanzan û rexnegirê navdarê kurd

Mesûd Mihemed, nivîskar, lêkoler û rewşenbîrê Kurd e û li sala 1919`an li bajarê Koyê di malbatek olî de ji dayîk bûye.

Mewlana Xalidî Neqşîbendî û sê seferên Silêmaniyê

Yek ji navdartirîn kesayetiyên Kurdistanê di van dused salên borî de kesayetiya olî û edîb Mewlana Xalid Neqşbendî ye. Mewlana Xalid Neqşîbendî li gelek welatên din ên wekî Iraq, Sûriye, Tirkiye, Pakistan, Afganîstan, Hindistan, Erebîstana Siûdî, Oman û hwd tê naskirin û alîgirên wî hene.

Ehlam Mensûr, jineke ku ji rêgeza wêjeyê

Li heyama salên xwandina amadehiyê de, di gel “Leyla Qasim” dibin heval û bi hev re çalakiyên dibistanê birêve dibin. Piştre di sala 1970`an de li beşa Zimanê Kurdî ya zanîngeha Bexdayê tê wergirtin û hevala wê jî yanî Leyla Qaism li beşa Civaknasî de tê wergirtin.

Mihemed Qazî yê bavê wergêra Îranê

Mihemed Qazî wergêrê herî bi navûdeng ê Îranê bû. Li 12`ê Gelawêja sala 1292 (1913)`an Zayînî li bajarê Mehabad a li Rojhilatê Kurdistanê ji dayîk bibû.
Tu dixwazî agehdarê dûmahîk babet û nûçeyên me bibî?
Ji kerema xwe biryar bide!