تایبەت

تەندروستی

تایبەتمەندییە تەندروستییەکانی دارچین

خواردن و تێکەڵکردنی دارچین و دوو کەوچک هەنگوین سوودێکی زۆری هەیە بە تایبەت بۆ هەستیاری و بەهێزکردی سیستەمی بەرگریی لەش، هەروەها خواردنی دارچین و هەنگوین بە تایبەت لەگەڵ خواردنەوە گەرمەکاندا سوودێکی زۆری بۆ چارەسەرکردنی هەڵامەت هەیە. ئەگەر دارچین و هەنگوین بەیەکەوە تێکەڵ بکرێت و بدرێت لە شوێنی زیپکەی ڕووخسار، ئەوە یارمەتیی چارەسەریی زیپکە و شوێن پەڵە دەدات.

ئەو خواردن و خواردنەوانەی لە وەرزی پاییزدا بەسوودن

وەرزی پاییز بە وەرزێکی سارد و وشک  دەناسرێت. لەبەر ئەوەشە لەشی مرۆڤ زۆرێک لە ماددە خۆراکی و کانزاییەکانی وەک ئاسن و ڤیتامینات و کالسیۆم و کۆمەڵێک ماددەی پێویست، بە ئەنجامدانی چالاکی ڕۆژانە و ماندوو بوون لەم وەرزەدا لە لەشیدا کەم دەبنەوە.

تا ئێستا "درانکۆسک"ت بینیوە؟

سروشت بۆ ژیانێکی تەندروست، دەرمانە

باشترین خۆراک و چارەسەرییەکان لە کاتی حاڵەتی سکچوون و ڕشانەوەدا

بۆ دوور بوون لەم پەتایە پێویستە خۆمان لەو کەسانەی کە تووشبووی حاڵەتەکەن بە دوور بگرین. دوورکەوتنەوە لە هەموو سەوزە نەکوڵاوەکان، دەست شۆردنی باش پێش نان خواردن و دوای نانخواردن، خواردنەوەی ئاوی کوڵاو، شۆردنەوەی سەوزە و میوەکان پێش خواردن و ئامادە کردنیان و خۆ بە دوور گرتن لە خواردنی ساردەمەنی و خواردنە دروست کراوەکانی دەرەوە ڕێکارە سەرەکییەکانی دووربوون لە تووشبوون بەم پەتایەن.

لە ڕێگای ڕێنماییە تەندروستییەکانەوە خۆمان لە گەرمای هاوین بپارێزین

بۆ ماندوێتیی گەرما، لەوانەیە هەست بە ئارەقکردنەوەیەکی قورس، کاڵبوونەوە، گرژبوونی ماسولکەکان، لاوازی، سەرەگێژە یان ڕشانەوە بکەین. حەز دەکەین بچینە شوێنێکی تەندروستی و خواردنەوە فێنکەکانی بێ کحولی بخۆینەوە. ئەگەر هەستت بە هەریەکێک لە نیشانەکانی نەخۆشی پەیوەست بە گەرما کرد، پێویستە قووتێک لە خواردنەوەیەکی وەرزشی فێنک بخۆیت، کە یارمەتیت دەدات ئەو ڤیتامینانە پڕبکەیتەوە کە لە کاتی ئارەقکردنەوەدا لەدەست دەچێت.

گوڵی هێرۆ و سوودەکانی

ئەم گیا دەرمانییە کە سەدان ساڵە لە گیراوەی دەرمانیی جۆراوجۆردا بەکار هاتووە، لە دژی زۆرێک لە کێشە تەندروستییەکان بەکار دەهێنرێت. بەتایبەت لە مانگەکانی زستاندا سوودێکی زۆری هەیە و بۆ دەرمانی کۆکەی وشک زۆر کاریگەرە.

ئەو میوەگەلەی لە وەرزی هاویندا بۆ تەندروستی بەسوودن

تایبەتمەندیی میوەکانی وەرزی هاوین بریتین لە: بارگاویکراوە بە ماددە خۆراکییە گرنگەکان و ڤیتامینەکان و ماددە کیمیاییە فیتۆکیمیاییەکان ڕێژەیەکی بەرزی ئاو، سووک و ئاسان لەسەر گەدە، پڕە لە تام و چێژ، دەوڵەمەند بە کانزاکان بۆ گەڕاندنەوەی کانزا و خوێی لەدەستچوو.

هۆکارەکانی بێخەوی چین و چۆن چارەسەر دەکرێت؟

بێخەوی، کە بە "ئینسۆمنیا"ش ناسراوە، کێشە لە خەوتنە کە بەهۆی هۆکاری دەروونی، بایۆلۆژی یان بەهۆی کێشەی پزیشکییەوە دروست دەبێت.

هەنار لە کوردستان وسوودە تەندروستیەکانی

هەنار میوەیەکی پیرۆزی ئاینە دێرینەکانی کوردستانیش بووە. هەزاران ساڵ بەر لەئێستا، دارودرەخت و ژینگە بۆ مرۆڤی کورد ئەوەندە پیرۆز بووە، کە لە ناو ئایین و کولتوور و ئەفسانەکاندا ڕەنگیان داوەتەوە و لەسەر شوێنەوارە مێژووییەکان نەخشیان هەڵکەنراوە. هەنار، میوەی بەهەشتیی زەردەشتیی و میترایی و یارسانەکانە. هەنار میوەی ڕەسەنی بناری زنجیرەچیای زاگرۆس، وەک میوەیەکی پیرۆزی کوردستانی کەونارا، لە سەردەمی ساسانییەکان گەیشتە ئەورووپا.

سوود و زیانەکانی گیای "گەزنە"

لەبەر ئەوەی گیای گەزنە گیایەکی دەرمانییە، زۆرجار وەک بەدیلێک لە بواری پزیشکیدا هەڵدەبژێردرێت و کەڵکی لێ وەردەگیرێت. بەڵام لە کاتی کۆکردنەوەی ئەو گیایەدا، پێویستە دەستەوانە بەکار بهێنرێت.

سوودەکانی خواردنی مۆز

مۆز بەھۆی هەبوونی چەندین توخمی خۆراکی لە پێکھاتەکانیدا کە دەتوانێت کاریگەریی پارێزەری لەسەر تەندروستی هەبێت، (لەوانەش مادە ڕیشالییەکان و دژەئۆکسید و ڤیتامیناتی وەک C و B6 و کانزاکان) سەرچاوەیەکی خۆراکیی گرنگە.

تۆوی ئەسپەندەر و سوودەکانی و چۆنیەتیی بەکارهێنانی

تۆوی ئەسپەندەر یان چای گیاکەی، بە گیایەکی بەهێزی ئازارشکێن ناسراوە. ئەم گیایە و چایەکەی بە تایبەتی بۆ ئەو کەسانە پێشنیار دەکرێت لە شوێنە قەرەباڵغەکاندا کار دەکەن. جگە لەوەش کاریگەری و سوودە گرینگەکانی ئەو گیایە و تۆوی ئەسپەندەر لەلایەن پسپۆڕانەوە سەرنجی زۆری پێ دراوە.

ژەهری هەنگ وەک دەرمان بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشییەکان بەکار دەهێنرێت

بۆ نەخۆشیی "فێ" (سەرع) کە دەبێتە هۆی گەشکە و بێهۆشبوونی مرۆڤ، دەرفەتی چارەسەرکردن هەیە، بەڵام خواست لەسەر چارەسەرکردنی سروشتی لە کۆمەڵگەدا زیادی کردووە. لەبەر ئەوەی بەرهەمە سروشتییەکانی هەنگ، هیچ کاریگەرییەکی نەرێنیان نییە.

گیای سیابۆ و سوودەکانی

گیای سیابۆ کە بە کاڵی یان بە کوڵاوی دەخورێت، دەتوانرێت بە چەندین شێوەی تریش بەکار بهێنرێت و سوودێکی زۆریشی هەیە. ئەم گیایە کە زیاتر لە دروستکردنی پەنیردا بەکار دێت، جۆرێک "پنجار"ە و لە هەندێک شوێنیش پێی دەڵێن "پانجار".

مۆسیقا و تەندروستیی دەروونی و جەستەیی

پێکهاتەی فیزیۆلۆژیکیی مێشک لە وڵامدانەوە بە مۆسیقا دەگۆڕدرێت، بۆ نموونە پەستانی خوێن و لێدانی دڵ پەیوەندیی بە جۆری مۆسیقاوە هەیە. هەروەها مۆسیقا ئارامی بە ماسوولکەکان دەبەخشێت، "ئاندرۆفین" بەرز دەکاتەوە و هۆرمۆنەکانی سترێس کەم دەکاتەوە. لێکۆڵینەوەکان باس لەوە دەکەن کە تەنانەت ١٥ خولەک گوێگرتن لە مۆسیقا، کاریگەرییەکی ئەرێنی لەسەر تاک دادەنێت.

سوودەکانی ڕەشکە و چۆنێتیی بەکارهێنانی

ڕەشکە یەکێکە لەو گیا و ڕووەکانەی کە بە شێوەیەکی بەرفراوان لە هەموو جیهاندا بەرهەم دێت و بەکاردەهێنرێت. هۆکاری سەرەکیی ئەمەش ئەوەیە کە چەندین پێکهاتەی بەنرخی تێدایە کە بۆ تەندروستیی مرۆڤ بەسوودن.

دوو هەزار بەرد لە زراوی ژنێکی کورد دەرهێنرا

پەریخان ئاڵتوون، تەمەنی 50 ساڵە. ماوەی 20 ساڵە بەرد لە گەدەیدا هەیە و بەهۆی ترسەوە هەموو پێشنیارەکانی نەشتەرگەریی ڕەت کردبووەوە. بەڵام پاش ئەوەی ڕازی بوو نەشتەرگەریی بۆ بکرێ، ئەو بەردانەی لە سکی دەرچوون هەمووانی تووشی سەرسوڕمان کرد لەبەر ئەوەی ٢ هەزار بەرد لە سکی دەرهێنران.

سوودەکانی خواردنی سیر

سیر جیا لەوەی بە شێوەیەکی بەرفراوان وەک تامبەخشێک لە چێشت لێناندا بەکار دەهێنرێت، بە درێژاییی مێژووی کۆن و مۆدێرن یا بۆ دروست کردنی دەرمان بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشی یا ڕاسەوخۆ وەک دەرمان بۆ خۆپاراستن و چارەسەرکردنی کۆمەڵێک حاڵەت و نەخۆشی بەکارهاتووە. بێگومان بەکار هێنانی سیر لە هەر بوارێکدا ، دەبێت بە رادەی پێویست بێت.

خواردنەوەی قاوە بۆ دڵ بەسوودە

دوکتور ئانیل بە ئاماژەکردن بەوەی بە درێژاییی مێژوو قاوە بۆ ساڕێژ بوونەوەی برینەکان و دەرمانی سکچوون و نەخۆشیگەلی وەک رۆماتیسمی دل و بەردی گورچیلە بەکارهاتووە گوتیشی: هێندێک لەو پێکهاتانەی لە قاوەدا هەن دەبنە هۆی بەرین بوونەوەی دەمارەکان و خوێنبەرەکان هەر بۆیەش قاوە دەتوانێ ئەو نەخۆشییانەی دەمار و دڵ کە دەبنە هۆی جەڵتەی دڵ و جەڵتەی مێشک کەم کاتەوە.

ڕێکارەکانی گەشەی مێشک و هۆشی منداڵ

دەرخستنی تواناییەکانی هۆشی منداڵ، پەیوەندیی ڕاستەوخۆی بە گەشەکردنی مێشکەوە هەیە؛ گەشەکردنی مێشکیش پەیوەندیی ڕاستەوخۆی بە سڵامەتیی سیستەمەکانی تری لەشەوە هەیە. بەم مانایە بارودۆخی ژینگەییی منداڵ، هەوکردنی بەردەوام و خۆراکی نەشیاو دەتوانێت کاریگەریی نەرێنی لەسەر تەندروستیی جەستە و تەندروستی مێشک هەبێت.

سوودەکانی گوڵە بەیبوون

گوڵە بەیبوون چەندین زەیتی سروشتی و فلاڤۆنۆید و ترشی ئۆرگانیک و ڕزین و ماددەی سوودبەخشی تێدایە. ئەم ناوئاخنە گرنگانە لە تەواوی گیایەکەدا هەن. ئەو تایبەتمەندییانەی لە بەیبووندا هەن کاریگەرییەکی زۆر ئەرێنییان دژی هەوکردن هەیە. هەروەها  کاریگەریی باشیان بۆ بەرگری لە دژی هەوکردنی بۆرییەکانی هەناسە و دژی هەوکردنی کۆئەندامی هەناسەدان هەیە و دەتوانین وەک چایەک دەمی بکەین و بیخۆینەوە.

ئەو خواردەمەنییەی کالسیۆم و فۆسفۆڕی لە هەموو خۆراکێک زیاترە

ماست بەهۆی ئەو کالیسیۆمەی تێیدایە، ئێسکەکان بەهێز دەکا و دەیانپارێزێ. هەر بۆیە گرنگە کە بە خواردنی ماست ڕێگری لە پووکانەوەی ئێسک بکرێ. گرنگترین ئەرکی کالیسیۆم پاراستنی تەندروستیی ئێسک و ددانەکان و دڵنیابوون لە گەشەکردنیانە. بۆیە لە پرۆسەی گەشەکردنی خێرادا، هەروەها لە کاتی دووگیانی و شیرپێداندا، پێویستی بە کالیسیۆم، هێندەی تر زیاد دەکات.

ڕێنماییەکانی پاراستنی چاو بۆ ئەو کەسانەی بە بەردەوامی کۆمپیوتەر بەکار دێنن

ئەگەر لە شوێنێکدا ڕووناکی زۆر بێ، چاوی مرۆڤ ناڕەحەت دەکات؛ هەر بۆیە پێویستە شوێنی کارەکە ڕووناکییەکی کەمی هەبێت. ئەو کەسانەی بەردەوام لەبەردەم شاشەی کۆمپیوتەردان، پێویستە ساڵانە دووجار چاویان پێشانی پزیشکی چاو بدەن و چاویلکەیەک هەڵبژێرن کە لە تیشکی شین دەیانپارێزێ. ئەگەر سەبارەت بەم خاڵان هۆشیاریمان نەبێ، ماندووبوونی چاو دوو هێندە دەبێت و تووشی کێشەکانی میگرێن، سەرئێشە، ماندوویەتیی چاو و تەڕبوونی چاوەکان دەبین.
ئایا دەتهەوێت ئاگاداری دوایین بابەت و هەواڵەکانمان بیت؟
تکایە بڕیار بدە!