نەورۆز موبارەک
موبارەک بێ بەسەربەستی، کە ئەمڕۆ جەژنی لاوانە
موبارەک بێ بە دڵخۆشی کە جەژنی میر و گاوانە
موبارەک بێ کە ئەم نەورۆزە جەژنی میللەتی کوردە
موبارەک بێ بە دڵخۆشی، کە جەژنێکی قەدیمانە
برا، ئەم ڕوژە ڕۆژێکە، کە جەژنی میللەتی کوردە
برا، ئەم ڕوژە ڕۆژێکە، کە فەخری هۆزی کوردانە
لە نەورۆزا بوو کەیخوسرەو چووە سەر تەختی ئێرانی
هەر ئەم نەورۆزەیە ڕوژی جلووسی شا(کەریم‌خان)ە
لە نەورۆزا بوو (کاوە) مێشکی (زوحاکی) کە دەرهێنا
هەر ئەم نەورۆزەیە ڕۆژی فتوحاتی (هەڵۆ) خانە
لە نەورۆزی هەزار و بیست و پێنج ی هیجریا بوو، خۆ
لهشاری زەڵم،خان‌ئەحمەد چووە سەرتەختی شاهانە
قڕی خستە قزلباش و شکانی هێزی تەهماسیب
تەماشای بەندی مێژووکە، بە ڕووناکی نومایانە
دەسا گوێ ڕاگرە میللەت، کە چۆن ئێستاکە داماوی
لەداخی سەرکزیی تۆیە کە (قانع) جەرگی بوریانە
دەسا چاکت بەلادا کە، لە مەیدانی فیداکاری
بەرامبەر دوژمنت هەردەم، بنرکێنە بە شێرانە
دەسا ڕاستۆبن ئەی میللەت هەتاکەی مات و بێ‌هۆشن؟
لەبەرچی خاکی نیشتمانت لە بۆتۆ کونجی زیندانە؟
لەبەرچی لاوی خوێن‌گەرمت پەشێو و مات و بێ‌ڕەنگە؟
لەبەرچی گەنجی هوشیارت لە بۆتۆ جەرگی داخانە؟
لەبەرچی کەوڵی خۆت ئەمڕۆ وەکوو ڕێوی بە کوشتی‌دای
بە ئاوری خۆتە سووتاوی تەداویت سەهل و ئاسانە
برابن، پشتی یەک بگرن، لە دڵ دەرکەن ڕقی یەکتر
برابن بۆ خەمی یەکتر، بناڵێنن بە مەستانە
برابن، غایەتان یەک بێ، برایی غایە یەکبوونە
ئەوەی کۆمەک بە فیکرت بێ، لەهەرلا بێ براتانە
دە میللەت مەجلیسێ ڕێخەن بەڵام ئەو مەجلیسە حوڕبێ
نەوەک مەجلیسی بێ‌قیمەت لەژێر دەسکاری بێگانە
بڵێ لاوێ وەکیلم بێ، کە هاوبیر و کە هاوخوێنە
بڵێ لاوێ وەکیلم بێ، لە بۆ من هەر لە گریانە
بڵێ لاوێ وەکیلم بێ وەتەن نەفرۆشێ بۆ پارە
بڵێ لاوێ وەکیلم بێ کە وەک من جەرگی داخانە
بڕوخێ مەنهەج و قانونی ئیستیعماری ئینگلیزی
بڕووخێ بەزمی ئەقتاعی، بڕووخێ نەهجی میرانە
بڕوخێ شەرت و پەیمانی عیراقی و تورک و ئێرانی
بڕوخێ پارلەمانێکی کەوا دەسکردی شەیتانە
دە (قانع) سەرکەوە بۆ سەر منارەی بەرزی ئامانجت
لەوێدا بانگی گشتی دە و بڵێ وا ڕۆژی کوردانە
....................
نەورۆزنامە
لاوی کورد! نەورۆزە ئەمڕۆ کاتی کشتوکاڵتە
کاتی سەیری دۆڵ و شیوو، سەرکەژی خاڵ‌خاڵتە
تا بەکەی هەر ئارەزووی دانیشتنی ناوماڵتە؟
تا بەکەی کۆڵ‌کێشی خەڵق و پووش و دڕک و داڵتە؟
هۆشی نانی خوت ببێ، ئەوڕۆ کەوا سەرساڵتە
چاوی نووستن هەڵبڕە و بنواڕە دەشت و کۆهسار
خۆت و گاجووتت بەجارێ بچنە مێرگ و مێرغوزار
تۆ بەزۆر و هێزی بازووت ئەو بە شانی پڕ دەمار
ج بەرگی زستان فڕێ دە و هەڵسە بۆ سەر ئیش و کار
راپەڕە! ئەم ڕۆژە ڕۆژی خزمەتی منداڵتە!!
بێنە سەر مەیدانی غیرەت بۆ ژیانی نیشتمان
دەستی یەک بگرن بە هیممەت پشتی یەک بگرن جوان
دەنگی ئازادی و برایی، با بگاتە ئاسمان
سەیری ئەم شاخ و چیایە، چۆن بەچاوی چاوەڕوان؟
چاوەڕوانی هەڵمەتێکی ڕەنجی شان و باڵتە؟!
لاوی خوێن گەرمم درەنگە، بێنە بەزمی هاتووچوو
تێ‌بکۆشین بۆ وەتەن، هەرتا دەرێنن ئابڕوو
چاوی بەرزۆکە و ببینە حاڵی خاکت زوو بە زوو
نیشتمانت کانی زێڕ و زیوە بۆ دەستەی عەدوو
تۆکە نانی جۆت ببێ، ئەو ڕۆژە جەژنی ساڵتە!!
هەڵکە باڵی نیشتمانی بیری میللی بێنە سەر
خوێنی بەدگۆی نیشتمانت، زوو بڕێژە بێ‌خەتەر
تابەکەی پەستی و پەشێوی ئەی گرۆهی پڕهونەر
وا دراوسێ سواری با بوون چوونە ناو کورەی قەمەر
تۆ تەریق نابیتەوە کوردە ئەمە ئەحواڵتە؟!
وا بەهارە سەرکەوە بۆ سەر ملە و ئێڵاخ و گرد
ئاوڕێکی دەوری خۆت دەو، تێ بفکرە دەست و برد
بێنە بەرچاووت نموونەی میوەهاتی زبر و ورد
گەر بەچاوی نیشتمانی سەیری خاکی خۆتت کرد
ئەوروپا موحتاجی میوەیی وشکی ئاڵ و واڵتە
لاوی خوێن‌گەرمم بزانە، خاکەکەت هەر نیعمەتە
حورمەتی خاکت بزانە، موستەحەقی حورمەتە
مەعدەنی زێو و تەڵایە، کانی دوڕڕ و سەروەتە
پێت بڵێم ئەم خاکە کامە؟ تا بزانی جەننەتە!
یادگاری هۆزی ماد و زەند و پووری زاڵتە
کوانێ لاوی تۆڵەسێنم؟ بۆچی ئەمڕۆ گوم‌بوون؟
کوانێ شێری شێرشکارم، ڕێگەیان گووم کردوون
کوانێ سوارەی ڕە‌م وەشێنم، بۆ لەتیپا دەرچوون؟
داخی داخانم وەتەن! ئەولادەکانت نووستوون!!
ئەو کەسەی قوربانی تۆبێ (قانعی) بێ ماڵتە
...........
بەهار
ئەی وەتەن! دیسان بەهاره و ئارەزووی سەیرانمە
مەیلی هاژەی قەڵبەزەی بەفراوی كوێستانانمە
ئیشتیهای بۆنی گوڵ و، گوڵ سۆوسەن و ڕێحانمە
ئارەزووی سەركەوتنی لاوانی كوردستانمە
گەرچی بۆ جەهل و نەزانین، شۆڕش و گریانمە
ئیشتیهای سروەی نەسیمی سوبحی سەر كۆسار ئەكەم
سەیری خاڵی ئاڵ و واڵی، ئاهووی تاتار ئەكەم
ئەی وەتەن! وەختم به یادی تۆیەوه ئیمرار ئەكەم
بیر لە ئەییامی زەمانەی زەندیی و قاجار ئەکەم
دەردەكەم دەردێ گرانەو، دەردی بێ‌دەرمانمە
ئەی وەتەن! باخچەی تەبیعیت كافیه بۆ جەننەتم
مەنزەری سوبحی جەماڵت، شافی‌یه بۆ میحنەتم
تۆ پزیشكی دەردی دڵمی، بۆیه ڕوو له سیحەتم
لائەبا بۆنی وەنەوشەی چیمەنت، سەد عیلەتم
لێو بەبار و دەسته ئەژنۆ، سەركزی كوردانمە
ئەی وەتەن! بەرلین به نۆكەر سۆسەن و نەسرینی تۆ
لۆندەن و پاریس فیدات بن بۆ هەوای شیرینی تۆ
كەی قەڵەم تەحریر ئەكا شەرحی گوڵی ڕەنگینی تۆ
بۆنی عەتری خسته دنیا، نەرگسی نورینی تۆ
رەبی ئـاوابێ وەتەن، چون جنت‌العدنانمە
هۆزی كورد! ئەمڕۆ بەهارە، كەی بەهاری ئێمەیە؟
كەی وەتەن گوڵزار و باخ و لالەزاری ئێمەیە؟
كەی سلێمانی و هەڵەبجه و كۆیە، شاری ئێمەیە؟
خۆرنشین ڕەنگ زەرده گۆیژه دەردەداری ئێمەیە
كوێر نەبووم، ئەیلووله تانەی سەرپەڕەی چاوانمە
قەسری قاجاره له جەرگم، زامی سەختی كاری‌یە
رۆڵە ڕۆمه بۆ شوكاك و، كار و پیشەم زاری‌یە
بۆ براكانی شیمالم، ئەشكی ئاڵم جاری‌یە
سووری خوێنی لوڕ، له هەوری ئاسمانا دیاری‌یە
رۆژی ئەمڕۆ یادی ڕۆژی وەیسەوو پیرانمە
دوێ لەقەبرا نەوجوانێ تازه نەوخەت هاتەدەر
نەعرەتەی پێكاو به دوودەس دای لەسینەو تەپڵی‌سەر
ئاوڕێكی‌دا نواڕی، بۆ سەراسەر دەشت و دەر
بۆچی وا پاشكەوتووە، كوردی دڵێری پڕهونەر؟
ئەم وڵاته بێكەسە، كەی خاكەكەی جارانمە؟!!
ئەی وەتەن! بێ‌شەوق و زەوقی ئیشی بێ ئەولادی‌یە
رەبی خوسرەو كوێر و كەڕ بێ، وا لەسەر بێدادی‌یە
بێستوون بێ‌نازه ئەمڕۆ، كاری بێ‌فەرهادی‌یە
بۆ هەموو كەس دەوره دەورەی، حۆریی و ئازادی‌یە
ئەی خوا تا كەی ئەسیریی خەلعەتی نیشتیمانمە؟
ساقیا، سا دەی به یادی چاوی دولبەر بێنه مەی
قەت مەخۆ ئێشی زەمانە، بیركەرۆ، كوا تاجی‌كەی؟
بۆ فەرەح تێكه لەسەریەك بێره گەردش پەی‌بەپەی
كوانێ گورزی قارەمان و، دەبدەبەی شێرانی ڕەی؟
(قانعا) ئەمڕۆ و سبەینێ، نەوبەتی گۆڕانمه ...
